ارز مسافرتی: راهنمای جامع دریافت، مدارک و نکات مهم

ارز مسافرتی تسهیلات مهمی است که دولت برای حمایت از شهروندان فراهم کرده است. ایرانیانی که قصد سفر به خارج از کشور را دارند، می‌توانند با این نوع ارز ترجیحی، سفر کم خرج‌تری را تجربه کنند. این مصوبه توسط بانک مرکزی صادر شده و به صورت اسکناس دلار به مسافران عرضه می‌شود. 

ثبت نام ارز مسافرتی بسیار ساده است و می‌توان با چند دکمه ساده در سامانه ثبت نام ارز مسافرتی به راحتی ارز را دریافت کرد. اگر می‌خواهید پاسخ سوالاتی مانند تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد چقدر است؟ چگونه ارز مسافرتی ثبت نام کنیم ؟  ارز مسافرتی را کجا تحویل بگیریم؟ را بدانید، با ما در طلاین همراه باشید.

ارز مسافرتی چیست؟

ارز مسافرتی ارزی است که بر اساس مصوبه‌ صادر شده توسط بانک مرکزی به مسافرانی که می‌خواهند به سفرهای خارجی بروند، تعلق می‌گیرد. البته همه کشورهای خارجی مشمول این قانون نبوده و برخی از آن‌ها در این دسته قرار می‌گیرند. کمک هزینه ارز مسافرتی بدین صورت است که بانک مرکزی ارز را با قیمت کمتری در مقایسه با قیمت بازار ارائه می‌دهد. هر فرد در سال می‌تواند تنها یک بار از این امتیاز استفاده کند.

شرایط دریافت ارز مسافرتی چیست؟

برای تهیه ارز مسافرتی در ابتدا باید بلیط هواپیمای کشور موردنظر که قصد سفر به آنجا را دارید، تهیه کنید. سپس به اپلیکیشن بله و سامانه ثبت نام ارز مسافرتی مراجعه نمایید. تا چند سال پیش ارز مسافرتی برای هر نفر برابر با 1000 دلار آمریکا بود، اما از سال 97 به بعد که ارزش ریال پایین‌تر آمده و قیمت دلار افزایش یافت، ای مقدار کاهش یافته و به 300 دلار رسید. بنابراین اگر قبلا به یک خانواده 4 نفره، 4000 دلار تعلق می‌گرفت، این مقدار به 1200 دلار رسید. بعدا این مقدار افزایش یافت تا جایی که در حال حاضر حدودا 2000 – 2200 دلار می‌باشد. شرایط زیر برای دریافت ارز مسافرتی الزامی است:

• باید حتما قصد سفر به یک کشور خارجی را داشته باشید و بلیطتان را برای دریافت ارز ارائه دهید.
• ارز مسافرتی فقط یک بار در سال به هر فرد تعلق می‌گیرد.
• تنها افراد بالای 12 سال می‌توانند ارز مسافرتی دریافت کنند.

نکات زیر را هم در مورد دریافت ارز مسافرتی در نظر داشته باشید:

• برای ثبت نام و درخواست ارز مسافرتی به هیچ مدرک خاصی نیاز ندارید. تنها باید اطلاعات مورد نظر را در اپلیکیشن بله وارد کنید و درخواستتان را ثبت کنید.
• اگر قصد دریافت ارز برای سفر زیارتی دارید، باید نام شما حتما در پرتال سازمان حج و زیارت موجود باشد.
• در زمان دریافت ارز باید هر فرد به طور مستقل حضور پیدا کند. بنابراین اعضای یک خانواده باید همگی برای دریافت ارز حضور داشته باشند.
• اگر گذرنامه شما تعویض شده یا المثنی آن را دریافت کرده‌اید، باید گذرنامه قبلی در زمان دریافت همراهتان باشد.
• ارز مسافرتی در درگاه خروجی فرودگاه‌ به مسافر تحویل داده می‌شود. هر شخص به طور جداگانه می‌تواند ارز خود را دریافت کند.
• در صورتی که سفر شما کنسل شد، تا 10 روز این فرصت را دارید که به شعب ارزی بانک ملی مراجعه کرده و درخواست خود را باطل کنید.

مبلغ ارز مسافرتی برای هر مسافر در سال 1404 چه قدر است؟

تا دی ما 1400 سهمیه ارز برای مسافران خارج از کشور، ۲۲۰۰ یورو بود. یعنی اینکه فرد به چه کشوری سفر می‌کند، چه هدفی از سفر دارد و چگونه این سفر را انجام می‌دهد، اهمیتی نداشت. اما از این تاریخ به بعد، بخشنامه‌ای توسط بانک مرکزی صادر شد که به موجب آن، سقف فروش ارز کاهش پیدا کرد.؛ و حتی در تیرماه ۱۴۰۱ هم این ارز کمتر شد. در حال حاضر ارز مسافرتی قابل دریافت با ویزای گردشگری یا مسافرتی بدین صورت است:

• ارز مسافرتی در سفرهای هوایی به کشورهایی که به ویزا نیاز دارند: ۵۰۰ دلار
• ارز مسافرتی در سفرهای هوایی به کشورهایی که به ویزا نیاز ندارند: ۳۰۰ دلار

بانک مرکزی در تاریخ ۴ اسفند ۱۴۰۲ تصمیم گرفت این مقدار را برای سفرهای نوروزی به 1000 دلار افزایش دهد و این میزان تا سال 1404 هم ادامه داشت؛ اما با کمتر شدن سفرهای نوروزی خارجی، این مقدار پس از نوروز 1404 به 500 دلار کاهش پیدا کرد.

چگونه ارز مسافرتی بگیریم؟

تنها راه دریافت ارز مسافرتی، پیام رسان بله است. مراحل درخواست در این برنامه بدین صورت است:

1. در مرحله اول پس از ورود به اپلیکیشن، وارد منوی “خدمات” در قسمت پایین برنامه شده و گزینه “خدمات بانکی” و سپس “ارز مسافرتی” را بزنید.
2. در مرحله دوم می‌بایست توضیحات مرتبط با دریافت ارز را خوانده و گزینه “متوجه شدم” را بزنید. بعد از مشاهده مراحل دریافت ارز، وارد صفحه مربوط به اطلاعات شخصی می‌شوید.
3. در قسمت اطلاعات مشخصات خود را وارد کنید. دقت کنید شماره‌ تلفنی که اینجا می‌نویسید با شماره موبایلی که با آن وارد اپلیکیشن بله شده‌اید، یکی باشد.
4. سپس صفحه باز شده را مطالعه کرده و گزینه “متن تعهد نامه را خوانده‌ و آن را تایید می‌کنم” را فعال نموده و روی “تایید و ادامه” بزنید.
5. در مرحله بعدی اطلاعات پروازتان را وارد کنید. باید مواردی مانند تاریخ پرواز، فرودگاه و کشور مقصد را تعیین کرده و دکمه “تایید و ادامه” را انتخاب کنید.
6. سپس مقدار ارز مسافرتی درخواستی خودتان را تعیین کنید.
7. پس از انتخاب مقدار ارز درخواستی، مبلغ ریالی آن مشخص شده و باید این مقدار را از طریق درگاه پرداخت، واریز کنید. در نهایت یک شناسه ۱۰ رقمی برای شما پیامک می‌شود که می‌بایست این شناسه را تا روز پرواز نگه دارید.

وقتی در روز سفر وارد فرودگاه شدید، در گیت آخر و بعد از ثبت مهر خروج در گذرنامه، به دستگاه‌های خودپرداز بانک ملی مراجعه کنید. در این دستگاه‌های خودپرداز، گزینه “ارز مسافرتی” را زده و کد ملی و شناسه را وارد کنید. سپس نوع سفر خود را انتخاب کرده و مقدار ارز مسافرتی دریافتی خود را مشاهده نمایید. پس از تایید مقدار ارز، دستگاه اسکناس‌های دلار را به شما می‌دهد.

ارز مسافرتی به چه کسانی تعلق نمی‌گیرد؟

ارز مسافرتی به یک سری از افراد با شرایط خاص تعلق نمی‌گیرد. این افراد با شرایط خاص عبارتند از:

• افراد زیر 5 سال: فرد متقاضی ارز مسافرتی باید بالای 5 سال سن داشته باشد.
• افراد دوتابعیتی: ایرانی‌هایی که مقیم کشورهای خارجی هستند، نمی‌توانند ارز مسافرتی دریافت کنند.
• افراد با گذرنامه خدمات و سیاسی نمی‌توانند ارز مسافرتی دریافت کنند.

مدارک مورد نیاز برای گرفتن ارز مسافرتی چیست؟

یک سری اطلاعات و مدارک وجود دارد که باید در زمان درخواست ارز مسافرتی به همراه داشته باشید. این مدارک و اطلاعات عبارتند از:

• بلیط هواپیمای سفر که باید اطلاعات موجود در آن را وارد اپلیکیشن بله کنید.
• شماره موبایل و یک حساب بانکی معتبر که به نام شخص متقاضی باشد.

نکته: برای ثبت درخواست ارز در اپ بله هر روز به جز روزهای جمعه از ساعت 7 الی 14 درخواست خود را ثبت کنید. حتما تا سه روز قبل از تاریخ پرواز ارز مسافرتی خود را خریداری کنید. پس از خرید ارز نهایتا تا 4 روز می‌توان ارز را دستگاه خودپرداز فرودگاه دریافت کرد. اگر ارز مسافرتی خریداری کرده و می‌خواهید آن را باطل کنید، لازم است به شعب ارزی بانک ملی مراجعه کنید.

ارز مسافرتی از کجا بگیریم؟

همانطور که قبلا هم گفتیم با مراجعه به اپلیکیشن بله می‌توان درخواست ارز مسافرتی را ثبت کرد؛ البته قبلا این درخواست در “سامانه آنلاین مرکز مبادلات ارز و طلای ایران” به ثبت می‌رسید. اما هم اکنون با وارد کردن اطلاعات در اپ بله به راحتی می‌توان درخواست داد. همچنین برای دریافت فیزیکی ارز، می‌توان در فرودگاه و پشت گیت خروجی از دستگاه‌های خودپرداز بانک ملی استفاده کرد. این ارز فقط به صورت دلار به شما تحویل داده می‌شود.

ارز مسافرتی از چه سنی تعلق می‌گیرد؟

تا چند وقت پیش برای دریافت ارز مسافرتی سن قانونی 18 سال مدنظر بود؛ بعدا طبق تصمیم بانک مرکزی، افراد بالای 12 سال می‌توانستند برای دریافت ارز مسافرتی اقدام کنند. اما در حال حاضر بانک سامان اعلام کرده است که افراد بالای 5 سال می‌توانند برای دریافت ارز مسافرتی اقدام کنند.

چه بانک هایی ارز مسافرتی می‌دهند؟

در حال حاضر بانک‌های ملت، ملی و سامان ارز مسافرتی ارائه می‌کنند؛ و برای دریافت ارز باید به خودپردازهای موجود مربوط به بانک موردنظرتان در فرودگاه مراجعه کرده و با وارد کردن شناسه فروش و کد ملی خود، ارز مسافرتی را دریافت کنید.

تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد چه قدر است؟

ارز مسافرتی معمولا ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از نرخ ارز در بازار آزاد است. با خرید ارز مسافرتی می‌توان مبلغ زیادی صرفه‌جویی کرد که این مبلغ با کاهش و افزایش نرخ دلار تغییرات اندکی می‌کند.

تفاوت ارز مسافرتی با ارز نیمایی، دانشجویی، درمانی چیست؟

همان‌طور که گفتیم، قیمت ارز مسافرتی با ارز آزاد متفاوت است و این اختلاف مستقیما با سیاست‌های ارزی بانک مرکزی و میزان تقاضا در بازار آزاد ارتباط دارد. ارز مسافرتی برابر با نرخ رسمی یا نیمایی با نرخ آزاد ارز تفاوت داشته و کمتر از ارز آزاد است. زیرا از طریق بانک و با نظارت بانک مرکزی پرداخت می‌شود. این روش هزینه‌های سفرهای خارجی را تا حدی کاهش می‌دهد.

ارز دانشجویی ارزی است که به دانشجویان برای تحصیل در کشورهای خارجی تعلق می‌گیرد. این ارز با نرخ دولتی بوده و شرایط خاصی دارد. مانند رده الف بودن یا معتبر بودن دانشگاه از نظر وزارت علوم یا بهداشت. ارز درمانی نیز برای افرادی با بیماری‌های خاص که لازم است برای درمان به خارج از کشور بروند، در نظر گرفته شده است. البته دریافت این ارز نیز پیچیدگی‌های زیادی دارد.

کدام فرودگاه‌ها ارز مسافرتی می‌دهند؟

دریافت ارز مسافرتی در همه شعب بانک به غیر از شعبه فرودگاه امام خمینی امکان‌پذیر است. البته تنها در ترمینال 1 فرودگاه امام و پس از رد شدن از گیت می‌توان ارز را دریافت کرد.

مزایای دریافت ارز مسافرتی چیست؟

یکی از مزایای اصلی ارز مسافرتی این است که هزینه آن در مقایسه با ارز بازار آزاد کمتر است و از این لحاظ کمی به صرفه‌تر است. یعنی سفر هزینه کمتری در مقایسه با استفاده از ارز بازار آزاد، خواهد داشت. 

همچنین دریافت این نوع ارز پیچیدگی خاصی ندارد و تنها با در دست داشتن بلیط و مدارک و اطلاعات شخصی می‌توان ثبت نام را انجام داد. علاوه بر این در شرایطی که بازار ارز بسیار نوسان دارد و ارزش دلار هر روز بیشتر می‌شود، دسترسی به ارز مسافرتی امتیاز خوبی است.

سخن پایانی

یکی از دغدغه‌های شهروندان ایرانی سفر با دلار بالای 100 هزار تومان است. با این قیمت دلار نمی‌توان به راحتی سفر کرد. دریافت ارز مسافرتی باعث می‌شود تا هزینه‌های سفر تا حدی کاهش پیدا کند. 

برای دریافت ارز به راحتی می‌توانید به اپلیکیشن بله مراجعه کرده و درخواست خود را برای دریافت ارز مسافرتی ثبت کنید. سپس در فرودگاه ارز خود را پس از عبور از گیت از خودپردازهای موجود دریافت کنید. در صورتی که سوال یا ابهامی در این مورد دارید، حتما با ما در میان بگذارید. ممنون که با ما همراه بودید. همچنین در صورتی که تمایل دارید فارغ از سفرهای خود با ارز مسافرتی، بخشی از درآمد خود را در طلای آب شده سرمایه گذاری کنید، طلاین در کنار شما عزیزان است.

 سوالات متداول