دلیل افزایش قیمت طلا به 4000 دلار مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی و ژئوپلیتیکی از جمله تضعیف دلار آمریکا، افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی، بحران تورم در سطح جهان، و استقبال سرمایه‌گذاران به سرمایه گذاری در دارایی‌های امن، برای اولین بار در تاریخ از مرز 4000 دلار در هر اونس عبور کرد. همچنین، سیاست‌های کاهش نرخ بهره فدرال رزرو و خرید گسترده بانک‌های مرکزی به منظور تنوع بخشیدن به ذخایر ارزی و دوری از تکیه بر اوراق قرضه آمریکا، از دیگر محرک‌های اصلی این رشد بوده‌اند. در طلاین به طور کامل به پرسش چرا قیمت طلا به 4000 دلار رسید؟ پاسخ می دهیم.
فهرست مطالب
جهش تاریخی قیمت طلا به 4000 دلار
قیمت طلای آب شده و سایر انواع طلا برای اولین بار از مرز ۴۰۰۰ دلار در هر اونس گذشت. این جهش، بزرگ‌ترین رالی طلا از دهه ۱۹۷۰ تاکنون محسوب می‌شود و قیمت آن در سال جاری، یعنی 2025، حدود ۵۰ درصد افزایش‌یافته است. بدین ترتیب تا لحظه نگارش این متن، قیمت جهانی انس به 4047.11 دلار رسید. اما چرا این اتفاق رخ داد؟ برای پاسخ به این پرسش بهتر است نظر تحلیلگران برجسته جهانی را جویا شویم.
دلایل رسیدن قیمت جهانی طلا به بالای 4000 دلار
تحلیلگران می‌گویند این جهش بی‌سابقه قیمت جهانی انس، فراتر از انتظارات بوده است. از جمله دلایل این جهش تاریخی، به شرح زیر است:
تضعیف دلار در سطح جهان
یکی دلیل افزایش قیمت طلا به 4000 دلار، تضعیف جهانی دلار است. ارزش شاخص دلار آمریکا در سال جاری 10 درصد کاهش یافته است.
سیاست‌های تجاری و سیاسی چند وقت اخیر
اقدامات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا که سیستم تجارت جهانی را مختل کرده و استقلال فدرال رزرو را تهدید می‌کند، به نگرانی‌ها دامن زده است.
کاهش نرخ بهره فدرال رزرو
جدیدترین مرحله افزایش قیمت طلا پس از آن رخ داد که فدرال رزرو در ماه سپتامبر برای اولین‌بار در سال جاری نرخ بهره را کاهش داد. این اقدام ابزارهای بدهی کوتاه‌مدت مانند اوراق خزانه را برای سرمایه‌گذاران کمتر جذاب کرده است. بدین ترتیب نرخ بهره جدید فدرال رزرو نیز دیگر عامل اثرگذار بر افزایش جهانی قیمت طلا بود.
تعطیلی دولت آمریکا
تعطیلی دولت آمریکا که وارد دومین هفته خود شده است، به‌اصطلاح استراتژیست‌ها نوعی باد موافق برای قیمت طلا محسوب می‌شود. طلا در زمان تعطیلی‌های قبلی دولت نیز مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته بود. به‌عنوان‌مثال در طول تعطیلی یک‌ماهه در دوره اول ریاست ترامپ، قیمت طلا تقریباً 4 درصد افزایش یافت.
افزایش تقاضا برای خرید طلا از سوی بانک‌های مرکزی
خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی و سرمایه‌گذاران خرد با سرعت بالایی در حال انجام است. بانک‌های مرکزی در حال متنوع‌سازی ذخایر خود و دوری از اوراق خزانه آمریکا هستند. این روند پس از اعمال تحریم‌های سنگین واشنگتن علیه روسیه در پی درگیری با اوکراین در سال 2022 شدت گرفت.
در واقع از سال 2022 تاکنون، بانک‌های مرکزی به طور جمعی سالانه بیش از 1000 تن طلا خریداری کرده‌اند که این رقم نسبت به میانگین 481 تن در سال‌های 2010 تا 2021 افزایش قابل توجهی داشته است. چین، لهستان، ترکیه، هند و آذربایجان از خریداران پیشرو در سال گذشته بودند.
افزایش تقاضا از سوی مردم برای خرید طلا
سرمایه‌گذاران خرد نیز به دنبال محافظت در برابر تورم و نااطمینانی هستند. در واقع برخی از سرمایه‌گذاران، پول خود را در محصولات مالی مانند صندوق‌های قابل‌معامله در بورس (ETFs) که پشتوانه طلای فیزیکی دارند، قرار می‌دهند.
بر اساس گزارش شورای جهانی طلا، تاکنون در سال جاری 64 میلیارد دلار در صندوق‌های قابل‌معامله در بورس طلا سرمایه‌گذاری شده که رقم بی‌سابقه‌ای در این زمینه است. از سوی دیگر تعداد مشتریان فروشندگان فلزات گران‌بها در سال گذشته بیش از دوبرابر شده است.
زیرا خانواده‌های ثروتمند و سرمایه‌گذاران، طلا را به‌عنوان محافظی در برابر نااطمینانی اقتصادی جهانی و به‌عنوان یکی از راه‌های فرار از تورم می‌بینند. اما این دلایل باعث شده که پیش‌بینی‌ها به این سمت برود که ممکن است قیمت طلا به‌زودی به نزدیکی 5000 دلار برسد. اما این نکته حقیقت دارد؟ برای پاسخ به این پرسش نیز بهتر است ببینیم که تحلیلگران برجسته جهانی چه نظری دارند.
آیا روند افزایش قیمت جهانی طلا ادامه دارد؟
علی‌رغم این صعود تاریخی، کارشناسان در مورد ریسک‌های موجود برای سرمایه‌گذاری در طلا هشدار داده‌اند. در واقع معتقدند که با وجود این افزایش احتمالاً روند تثبیت یا اصلاح را در پیش داریم. از جمله دلایل آن‌ها نیز به شرح زیر است:
خستگی روند صعودی
خستگی روند صعودی اصطلاحی در حوزه بانک و مالی است که تحلیلگران از آن استفاده می‌کنند. در واقع این اصطلاح زمانی استفاده می‌شود که پس از دوره‌ای صعودی، فشار خریداران کاهش می‌یابد و روند صعودی در آستانه خستگی یا برگشت قرار می‌گیرد. برای روند افزایش قیمت طلا نیز بانک‌های آمریکا هشدار داده‌اند که طلا با خطر خستگی روند صعودی (uptrend exhaustion) مواجه است که می‌تواند در سه‌ماهه چهارم سال 2025 منجر به تثبیت یا اصلاح قیمت شود.
پایان تعطیلی دولت آمریکا
اگر تعطیلی دولت آمریکا سریع‌تر از حد انتظار سرمایه‌گذاران پایان یابد، قیمت طلا ممکن است کاهش یابد.
افزایش نرخ بهره
قیمت طلا در صورت افزایش نرخ بهره یا کاهش تنش‌های ژئوپلیتیکی و سیاسی ممکن است افت کند. نکته‌ای که همواره میان نرخ بهره و طلا دیده شده است. برای مثال در سال 2022 پس از آنکه بانک مرکزی آمریکا برای مهار تورم ناشی از کووید 19 نرخ‌ها را بالا برد، ارزش طلا از 2000 دلار به 1600 دلار در هر اونس سقوط کرد.
در مجموع اما طلا اغلب به‌عنوان سپری در برابر نااطمینانی در نظر گرفته می‌شود. بدین ترتیب باتوجه‌به شرایط سیاسی و اقتصادی حال حاضر جهان، برخی کارشناسان معتقدند طلا حداقل برای پنج سال آینده در روند صعودی قرار دارد.
سخن پایانی
در مجموع، دلیل افزایش قیمت طلا به 4000 دلار را با توجه به نظر کارشناسان باید مجموعه‌ای از عوامل جهانی همچون تضعیف دلار، سیاست‌های فدرال رزرو و رشد تقاضای بانک‌های مرکزی دانست. با وجود هشدار برخی تحلیلگران درباره خستگی روند صعودی، داده‌های بررسی‌شده تحلیلگران که در طلاین به آن اشاره کردیم، نشان می‌دهد که قیمت جهانی طلا احتمالا دوره‌ای تثبیت و اصلاح را در پیش دارد. البته برخی از تحلیگران نیز نظری متضاد دارند و عقیده دارند با توجه به وضعیت سیاسی و اقتصادی حال حاضر همچنان قیمت طلا افزایش خواهد یافت.
منبع: bbc.com / cnbc.com / reuters.com
