دلیل سیاه شدن طلا میتواند وجود فلزات دیگر مانند نیکل، مس و نقره در ترکیب با طلا باشد. همچنین مواردی از قبیل حرارت، رطوبت، آبکاری نامناسب طلا، تماس طلا با مواد شیمیایی مختلف مانند شوینده ها و سایش با مواد آرایشی نیز میتواند منجر به سیاه شدن طلا شود. برای رفع سیاهی آن نیز میتوانید از روشهای خانگی مانند جوش شیرین، آبلیمو، آمونیاک، مایع ظرفشویی، آب نمک، سرکه، خمیر دندان یا نوشابه استفاده کنید. اما برای رفع سیاهی کامل بهتر است آن را به یک طلاساز بسپارید.
فهرست مطالب
هیچ چیز ناراحتکنندهتر از این نیست که انگشتر یا گردنبند طلاییتان که با عشق خریدهاید یا از کسی به یادگار دارید، بعد از مدتی برقش را از دست بدهد و رنگ تیرهای روی آن بنشیند. شاید حتی برایتان پیش آمده باشد که وقتی طلایتان را درآوردهاید، متوجه رد سیاه روی پوستتان شدهاید و با خودتان فکر کردهاید یعنی تقلبی است؟ خراب شده؟ دیگر مثل قبل نمیشود؟
حقیقت این است که دلیل سیاه شدن طلا طبیعی است و ربطی به اصل یا تقلبی بودن آن ندارد. این اتفاق به دلیل واکنشهایی ساده هنگام تماس با پوست، مواد شیمیایی یا حتی هوای اطراف رخ میدهد. خوشبختانه هم راههای جلوگیری از آن وجود دارد و هم روشهایی برای برگرداندن برق و جلای اولیه به طلای زیبایتان.
در ادامه اول به شما میگوییم چرا طلا تغییر رنگ میدهد، بعد توضیح میدهیم چه کار کنید که کمتر دچار این مشکل شوید. سپس ۹ راهکار معرفی میکنیم تا هر وقت طلاهایتان تیره شد، با خیال راحت و بدون آسیب، دوباره مثل روز اول درخشانشان کنید. همراه طلاین باشید.
دلیل سیاه شدن طلا چیست؟
هر فلزی در دنیا با محیط اطراف خود واکنشهایی دارد. طلا بهعنوان فلزی نرم و نسبتا بیاثر، ذاتا سیاه نمیشود. اما چون برای ساخت زیورآلات از طلای ۲۴ عیار استفاده نمیکنیم، پای فلزات دیگر مثل مس، نقره یا نیکل به ترکیب باز میشود و همین ناخالصیها عامل اصلی تغییر رنگ هستند. مهمترین دلایل سیاه شدن طلا عبارت است از:
- وجود فلز مس یا نیکل در آلیاژ طلا
- واکنش طلا با رطوبت، عرق یا pH پوست
- حرارت شدید و طولانیمدت
- آبکاری نامناسب یا کهنه شدن آبکاری
- تماس مداوم با مواد شیمیایی مثل کلر، گوگرد یا شویندهها
- سایش با فلزات دیگر یا مواد معدنی در لوازم آرایشی، لوسیونها یا اسپریهای مو
- آلودگیهای موجود در هوا
در واقع علت سیاه شدن طلا در دست به طور مستقیم به همین موارد مربوط میشود. وقتی پوست شما عرق میکند یا ترکیبات فلزات با عرق و رطوبت واکنش میدهند، رد سیاهی روی انگشت یا مچتان بر جای میماند.
دلیل سیاه شدن طلای زرد
طلای زرد پرکاربردترین نوع طلاست. رنگ طبیعی آن به خاطر ترکیب طلا با مس و نقره ایجاد میشود. علت سیاه شدن طلای زرد بیشتر به درصد مس موجود در آن مربوط است. هرچه میزان مس بیشتر باشد، احتمال واکنش با عرق یا هوای مرطوب افزایش مییابد.
مثلا طلای ۱۴ عیار نسبت به طلای ۱۸ عیار زردی کمتری دارد و چون مس بیشتری در ترکیبش وجود دارد، سریعتر سیاه میشود. حتی گاهی روی پوست رد سبز یا سیاه میگذارد که همان دلیل سیاه شدن پوست با طلا است.
علت سیاه شدن طلای سفید چیست؟
طلای سفید در اصل همان طلای زرد است که با فلزاتی مثل نیکل، پالادیوم یا پلاتین ترکیب شده و سپس روی آن لایهای از رودیوم آبکاری میشود تا رنگ نقرهای و براق پیدا کند. وقتی آبکاری رودیوم با گذر زمان از بین برود، رنگ واقعی آلیاژ (زرد مایل به خاکستری) بیرون میزند و به نظر میرسد که طلا سیاه شده است.
وجود نیکل در ترکیب هم میتواند باعث آلرژی یا تغییر رنگ روی پوست شود. به همین دلیل بعضی افراد بعد از استفاده از طلای سفید متوجه تیرگی روی پوست خود میشوند. پس دلیل سیاه شدن صورت با طلا طبیعی بوده و نشانه تقلبی بودن طلای سفیدتان نیست.

روش های جلوگیری از سیاه شدن طلا
زیورآلات طلا ارزشمندترین وسایل شخصی ما هستند و طبیعی است که بخواهیم همیشه درخشان و زیبا باقی بمانند. خبر خوب این است که برای پیشگیری از دلیل سیاه شدن گوشواره طلا لازم نیست هزینه زیادی کنید یا کار پیچیدهای انجام دهید. کافی است چند عادت ساده را در زندگی روزانه رعایت کنید تا طلاهای شما سالها مثل روز اول بدرخشند.
1.طلا را دور از مواد شیمیایی نگه دارید
یکی از مهمترین دلایل تغییر رنگ طلا تماس مداوم آن با مواد شیمیایی است. هنگام شستن ظرفها یا استفاده از شویندههای قوی، بهتر است زیورآلات خود را از دست خارج کنید. در واقع مواد پاککننده ترکیباتی دارند که به مرور باعث کدر شدن یا حتی آسیب دیدن سطح طلا میشوند.
همچنین باید توجه داشته باشید که عطر، ادکلن و لوسیون هرچقدر هم خوشبو یا ملایم باشند، به دلیل داشتن الکل و اسانس میتوانند روی سطح طلا لکه ایجاد کنند. به همین دلیل توصیه میکنیم پیش از عطر زدن یا استفاده از کرمهای درمانی، طلاهایتان را درآورید. حتی در زمان رنگ کردن مو هم این نکته اهمیت زیادی دارد. زیرا ترکیبات رنگ مو میتواند واکنش شیمیایی با سطح طلا ایجاد کند.
2.طلا را دور از رطوبت و حرارت نگه دارید
رطوبت و حرارت از دشمنان اصلی طلا به شمار میآیند. بسیاری از افراد تصور میکنند شنا کردن با طلا مشکلی ندارد. اما باید بدانید که کلر موجود در آب استخر و نمک موجود در آب دریا از مهمترین عوامل سیاه شدن طلا هستند. بنابراین بهتر است در این مکانها زیورآلات خود را دربیاورید.
در محیطهای مرطوب دیگر مثل حمام یا سونا نیز قرار گرفتن طلا روی پوست، زمینه تغییر رنگ را فراهم میکند. علاوه بر رطوبت، حرارت مستقیم نیز خطر بزرگی محسوب میشود. تماس طلا با شعله اجاق گاز یا نزدیک شدن آن به حرارت شدید، تغییر رنگ و حتی آسیب سطحی را به همراه دارد. بنابراین همیشه مراقب باشید تا زیورآلات شما از این شرایط دور بمانند.
3.نگهداری اصولی از زیورآلات
نحوه نگهداری از طلا به اندازه استفاده روزمره اهمیت دارد. اگر زیورآلات را بدون نظم در کشو یا کیف رها کنید، احتمال خط و خش و سایش آنها زیاد میشود. بهترین کار این است که آنها را در جعبه مخملی یا دستمال نرم قرار دهید تا سطح طلا با اجسام سخت تماس نداشته باشد.
توصیه میکنیم زیورآلات مختلف را روی هم نیندازید. زیرا تماس مداوم باعث از بین رفتن درخشندگی آنها میشود. محیط نگهداری نیز باید خشک و خنک باشد و نور مستقیم خورشید به آن نتابد، زیرا تابش طولانیمدت میتواند تغییراتی در رنگ طلا ایجاد کند.
چگونه طلای سیاه شده را تمیز کنیم؟
گاهی پیش میآید که گوشواره یا انگشتر طلای شما بر اثر تماس با عرق بدن، مواد شوینده یا حتی قرار گرفتن طولانی در معرض هوا تغییر رنگ دهد و کدر یا سیاه شود. خوشبختانه راههای ساده و بیخطری برای تمیز کردن طلا در خانه وجود دارد که به سرعت جلای از دست رفته را برمیگرداند. در ادامه مرحله به مرحله با روشهای مختلف آشنا میشوید. در صورت نیاز به دانستن موارد بیشتر نیز میتوانید مقاله راهنمای جامع نگهداری از جواهرات طلا را مطالعه کنید.

1. تمیز کردن با مایع ظرفشویی
سادهترین روش خانگی استفاده از محلول آب ولرم و مایع ظرفشویی ملایم است. کافی است مراحل زیر را برای شست و شوی طلا انجام دهید.
- چند قطره مایع را در یک کاسه آب ولرم بریزید و طلای خود را حدود ۱۵ دقیقه در آن بگذارید.
- سپس با مسواک نرم، سطح آن را بهآرامی برس بزنید تا چرک و چربیها جدا شوند.
- در پایان طلا را آبکشی کرده و با دستمال نرم و بدون پرز خشک کنید. این روش برای استفاده روزمره مناسب است و آسیبی به طلا نمیزند.
2. تمیز کردن با جوش شیرین و فویل
این روش علاوه بر تمیز کردن، خاصیت براقکنندگی بالایی هم دارد. مراحل آن نیز به شرح زیر است:
- ابتدا کف یک ظرف پیرکس یا شیشهای را با فویل آلومینیومی بپوشانید. دقت کنید که فویل باید کاملا سطح پیرکس را بپوشاند.
- طلا را روی فویل قرار دهید و مقداری جوش شیرین (1 یا 1.5 قاشق غذاخوری) روی آن بپاشید.
- سپس آب جوش را روی طلا بریزید تا واکنش شیمیایی بین فویل و جوش شیرین ایجاد شود.
- بعد از 5 دقیقه، طلا را با یک انبر از ظرف درآورده و آن را زیر شیر آب سرد بگیرید. دقت کنید که محلول جوش شیرین روی طلا باقی نماند.
- سپس طلا را با یک دستمال کاملا خشک کنید.
- جهت اطمینان از نماندن رطوبت کافی است که بین 5 تا 10 دقیقه آن را در معرض هوای آزاد قرار دهید.
نکته: این روش برای طلاهایی که سنگ قیمتی دارند به هیچ عنوان مناسب نیست.
3. تمیز کردن با آب و نمک
یکی دیگر از روشهای قدیمی و ساده، استفاده از محلول آب و نمک است. برای انجام آن نیز کافی است تا به ترتیب مراحل زیر را انجام دهید:
- سه قاشق غذاخوری نمک را در نصف لیوان آب داغ حل کنید.
- سپس طلای خود را یک شب کامل در این محلول بگذارید.
- صبح روز بعدآن را از محلول خارج کرده و با آب ولرم بشویید و خشک کنید.
نکته: این روش بیشتر برای از بین بردن تیرگی سطحی طلا کاربرد دارد و کمی آن را تمیز میکند.
4. تمیز کردن با سرکه
سرکه سفید خاصیت ضدعفونی و پاککنندگی قوی دارد. مراحل تمیز کزدن سیاه شدگی طلا با سرکه شامل موارد زیر است:
- برای تمیز کردن طلا میتوانید مقدار کمی سرکه سفید را با نمک مخلوط کنید و طلا را چند دقیقه در این محلول بگذارید.
- پس از آن، حتما طلا را با آب ولرم بشویید و خشک کنید.
توجه: دقت کنید که استفاده بیشازحد یا طولانیمدت از سرکه توصیه نمیشود. زیرا ممکن است به مرور به سطح طلا آسیب بزند.
5. تمیز کردن با خمیر دندان
خمیردندان ژلهای نیز راهکاری سریع برای برق انداختن طلاست. از همین به راحتی با انجام مراحل زیر میتوانید طلای خود را تا حدی تمیز کنید.
- مقدار کمی خمیردندان را روی مسواک نرم بزنید و سطح طلای آب شده یا سایر انواع طلا را به آرامی بسابید.
- سپس آن را با آب بشویید و خشک کنید. این روش بیشتر برای زمانی کاربرد دارد که میخواهید طلای خود را فوری براق کنید.
توجه: بهتر است خیلی زیاد از این روش استفاده نکنید. زیرا بعضی از خمیردندانها به دلیل مواد موجود در آنها ممکن است به طلا آسیب بزنند.
6. تمیز کردن با آمونیاک
آمونیاک از قویترین روشها برای تمیز کردن طلا است و بیشتر زمانی به کار میرود که طلا بسیار کدر یا سیاه شده باشد. جهت استفاده از این شیوه نیز مراحل زیر را انجام دهید.
- یک پیمانه آب ولرم را داخل یک کاسه شیشهای ریخته و یک قاشق چایخوری مایع ظرفشویی را به آن اضافه کنید.
- در یک فضای باز نصف قاشق چایخوری آمونیاک را به محلول اضافه کرده و آن را با یک اسفنج هم بزنید.
- طلا را به آرامی و بدون آن که محلول آمونیاک بریزد، داخل کاسه به مدت 10 ثانیه بگذارید.
- سپس طلا را با یک انبر از کاسه خارج کرده و روی قسمتهای سیاه رنگ طلا را با یک مسواک، برس بکشید. هنگام این کار برای جلوگیری از آسیب به پوست بهتر است دستکش داشته باشید.
- طلا را به مدت 30 تا 45 ثانیه در آب سرد قرار دهید و سپس آن را با یک حوله خشک کنید.
- در نهایت آن را با یک اسفنج و مایع ظرفشویی به خوبی بشویید تا هیچ گونه آمونیاکی روی سطح طلا باقی نماند.
توجه: حتما با احتیاط عمل کنید. زیرا استفاده بیشازحد یا طولانیمدت میتواند به طلا آسیب بزند.
7. تمیز کردن با آبلیمو
آبلیمو به دلیل خاصیت اسیدی ملایم، برای پاک کردن کدری طلا مفید است. مراحل استفاده از آن نیز به شرح زیر است:
- مقداری آبلیمو را با کمی آب و چند قطره مایع ظرفشویی مخلوط کنید.
- طلا را چند دقیقه در این محلول بگذارید و سپس به آرامی بشویید.
- در پایان آن را خشک کنید تا دوباره درخشان شود. این روش علاوه بر تمیز کردن، بوی خوشی هم به طلا میدهد.

8. برق انداختن با نوشابه و فویل
نوشابه گازدار به دلیل داشتن اسید کربنیک، توانایی جدا کردن لکههای سطحی را دارد. برای این کار نکات زیر را مرحله به مرحله انجام دهید.
- کف ظرف را با فویل بپوشانید و طلا را داخل آن قرار دهید
- سپس مخلوطی از آب گرم و نوشابه روی آن بریزید. پس از چند ساعت، طلا براق و تمیز میشود.
توجه: بهتر است پس از این مرحله، طلا را شستوشو دهید تا مواد قندی نوشابه روی آن باقی نماند.
9. آبکاری مجدد توسط متخصص
در برخی موارد، تیرگی طلا به قدری زیاد است که روشهای خانگی نتیجه نمیدهند. در چنین شرایطی بهترین کار این است که طلا را به طلافروش معتبر بسپارید. آنها با آبکاری مجدد، لایه جدیدی از طلا روی سطح کار میکشند و درخشندگی اولیه را بازمیگردانند. این روش کاملا مطمئن است و برای طلاهای قدیمی یا خیلی کدر بهترین انتخاب محسوب میشود.
سخن پایانی
همانطور که دیدید، دلیل سیاه شدن طلا بیشتر به فلزات همراه آن و شرایط محیطی برمیگردد. این اتفاق طبیعی است و جای نگرانی نیست. زیرا با رعایت چند نکته ساده میتوانید جلوی آن را بگیرید یا با روشهای خانگی به فکر رفع سیاهی طلا باشید. چه طلاهای زینتی داشته باشید و چه به دنبال سرمایهگذاری روی طلا باشید، ارزش واقعی طلا هیچوقت با سیاه شدن کم نمیشود. فقط کافی است بدانید چگونه از طلاهایتان مراقبت کنید. اگر هم دلتان نمیخواهد فکرتان را درگیر سیاه شدن طلای فیزیکی کنید، میتوانید با خرید طلای آب شده آنلاین از طلاین، تمام تمرکزتان را روی سرمایهگذاری در طلای معتبر بگذارید.
سوالات متداول
1. چگونه می توان سیاه و کدر شدن طلا را برطرف کرد؟
با روشهای خانگی مثل شستن با محلول آب و مایع ظرفشویی، جوش شیرین، سرکه یا آبلیمو میتوانید سیاهی را از بین ببرید. در موارد شدید بهتر است طلا را دوباره آبکاری کنید.
2. چه نوع طلاهایی سیاه می شوند؟
طلای ۱۸ عیار و پایینتر بیشتر سیاه میشوند، چون فلزات دیگری مثل مس یا نقره در خود دارند.
3. کدام نوع طلا کمتر در معرض سیاه شدن قرار دارد؟
طلای با عیار بالا (مثلا 22 یا 24 عیار) کمتر دچار تغییر رنگ میشود. طلای سفید آبکاریشده نیز تا زمانی که لایه رودیوم روی آن باقی بماند، کمتر سیاه میشود.
4. آیا محیط مرطوب می تواند باعث سیاه شدن طلا شود؟
بله. رطوبت بالا باعث واکنش فلزات موجود در طلا با اکسیژن و گوگرد میشود و تغییر رنگ ایجاد میکند. به همین دلیل در مناطق شرجی باید بیشتر مراقب طلا باشید.
5. آیا استفاده از مواد شیمیایی برای برطرف کردن سیاهی طلا تاثیر دارد؟
بله، موادی مثل آمونیاک میتوانند سیاهی را برطرف کنند. اما باید از این مواد با دقت و احتیاط استفاده کنید تا به سطح طلا یا نگین آن آسیب نزنند.