استخراج طلا از رودخانه چگونه انجام می‌شود؟ راهنمای عملی

استخراج طلا از رودخانه امروزه با استفاده از روش‌هایی مانند جعبه شستشو، لایروبی مکانیزه و پمپ آب انجام می‌شود.

طلاشویی یکی از ساده‌ترین روش های سنتی استخراج طلا است که از دوران مصر باستان، ایران باستان و دوران کلاسیک شروع شده و تا دوران معاصر ادامه یافته است. البته، این روش در کشورهایی همچون آفریقا، آمریکای جنوبی، روسیه و حتی بخش‌هایی از ایران هنوز انجام می‌شود. اما بیشتر جنبه سرگرمی و محلی دارد. با ما در طلاین همراه باشید تا سفری جالب توجه و هیجان انگیز را در مسیر جستجوی طلا در رودخانه‌های ایران با هم بررسی کنیم.

کدام رودخانه ها طلا دارند؟

از دیرباز رودخانه محل اصلی کشف طلا بوده است. در واقع رودخانه‌هایی که در کنار معادن قرار دارند، احتمال وجود طلا در قسمت پایین دست آن‌ها که سرعت آب کم می‌شود، زیاد است. تقریبا در هر قاره و کشوری رودخانه‌ای برای کشف طلا وجود دارد که به شرح زیر است:

• آفریقا: رودخانه کنگو، رودخانه نیجر
• آسیا: آمودریا در آسیای میانه، زرافشان در ازبکستان و تاجیکستان، سولتج و سواحل جنوبی هند، رودخانه لنا و ینسی در روسیه، طلا در رودخانه های مازندران ایران ، گلستان، آذربایجان شرقی و… . 
• اروپا: رودخانه راین در آلمان و سوئیس، رودخانه تاگا در اسپانیا و پرتغال که رومی‌ها در آن به جستجوی طلا بودند.
• آمریکا: ساکرامنتو کالیفرنیا، کلوندایک کانادا، یوکون در کانادا و آلاسکا که هنوز هم به شکل سنتی در آن به استخراج طلا می‌پردازند و رودخانه مادریو در برزیل که یکی از مهم‌ترین منابع طلای آبرفتی در جهان است.
• اقیانوسیه: رودخانه ماری در استرالیا و رودخانه فریزر در نیوزلند

چه رودخانه هایی در ایران طلا دارند؟

21 استان ایران حاوی ذخایر طلا هستند که این موضوع از طریق سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ایران به ثبت رسیده است. بدین ترتیب باید گفت که  وجود طلا در رودخانه‌های گلستان و استان‌های زیر محتمل است: 

• آذربایجان شرقی
•  آذربایجان غربی
•  خراسان رضوی
•  خراسان جنوبی
•  کرمان
• سمنان
•  مرکزی 
•  زنجان 
• کردستان
• اصفهان
• تهران
• همدان
• یزد

اما یکی از معروف‌ترین رودخانه‌های حاوی طلا در ایران، رودخانه قزل اوزن است که که یکی از طولانی‌ترین رودخانه‌های ایران بوده و از ارتفاعات دیواندره شهر سنندج و چهل چشمه شهر سقز سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه بعد از عبور از شهرهای زیادی چون کردستان، زنجان، آذربایجان شرقی، اردبیل و لاهیجان به دریای خزر می‌پیوندد. 

بنابراین، استخراج طلا از آب دریا در این نقطه نیز امکان پذیر است. به علاوه، رودخانه هرمز و شهرستان ورزقان نیز از دیگر منابع استخراج طلا از رودخانه محسوب می‌شوند.

نحوه استخراج طلا از رودخانه

استخراج طلا در رودخانه با جستجو و یافتن طلا در گل و لای رسوبات آبرفتی شروع می‌شود. نحوه استخراج طلا از رودخانه شامل چندین روش است که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

1.شناسایی محل تجمع طلا

مرحله اول، شناسایی محل تجمع طلا در رودخانه است. پس باید این موضوع را دانست که طلا چگالی بالایی حدود 19 برابر چگالی آب دارد. به همین جهت، در بخش‌های خاصی از رودخانه ته نشین می‌شود. بهترین نقاطی که می‌توانید در آن به دنبال طلا باشید شامل پیچ و خم رودخانه، پشت سنگ‌ها و موانع طبیعی و بسترهای عمیق و ماسه‌ای است. در مجموع نقاط پایین دست رودخانه که سرعت آب کم می‌شود، احتمال وجود طلا بیشتر است.

2.جمع‌آوری شن و ماسه

بعد از شناسایی محل تجمع طلا در نقاط خاص رودخانه، نوبت به جمع آوری آن بخش از شن و ماسه حاوی طلا می‌رسد. در این شرایط به کمک بیل یا ابزارهای دستی سعی می‌کنند شن و ماسه را جمع کنند. البته، در روش‌های پیشرفته و امروزی از دستگاه Dredge یا مکنده‌ و پمپ استفاده می‌کنند تا به روند کار سرعت ببخشند. جالب است بدانید که در خاک نیز علاوه بر رودخانه، طلا وجود دارد. برای این که درباره این موضوع بیشتر بدانید توصیه می‌کنیم که مقاله خاک طلا چیست را مطالعه کنید.

3.شستشو و جداسازی

در این مرحله، سعی می‌کنند شن و ماسه آغشته به طلا را داخل تابه شستشو بریزند و آن را تا حدی تکان دهند که مواد سبک‌تر با جریان آب داخل ظرف خارج شده و ذرات سنگین‌تر مثل طلا در کف تابه باقی بمانند. 

در روش‌های مدرن‌تر و مکانیزه شده از جعبه شستشو استفاده می‌کنند که این جعبه دقیقا همین روند را انجام می‌دهد. این دستگاه مجهز به شیارهایی است که طلا در آن نقاط گیر می‌افتند و می‌توان طلای به دست آمده از رودخانه را در مرحله بعد جدا کرد.

4.جمع‌آوری طلا

بعد از چند بار شستشو با ذرات طلا روبرو خواهید شد که بسیار ریز هستند. می‌توانید این ذرات را در ظرف‌هایی جدا کرده و برای خالص سازی به مرحله ذوب ارسال کنید.

5.ذوب و خالص سازی

بعد از اینکه استخراج طلا از رودخانه به کمک مراحل بالا انجام شد، نوبت به خالص سازی و ذوب آن می‌رسد. در این مرحله بخش‌های ناخالص را جدا کرده و طلای خالص را ذوب می‌کنند تا بتوانند آن را به شکل شمش‌هایی به قطعات کوچکتر یا به شکل طلای آب شده ذخیره کنند.

روش های استخراج طلا از رودخانه

استخراج طلا از کنار رودخانه یا درون آن همانطور که در بالا اشاره کردیم، به کمک ابزارهای خاصی انجام می‌شود که قبل از هر اقدامی باید مجوزهای لازم را دریافت کنید. وسیله استخراج طلا از رودخانه شامل موارد زیر است:

•  تابه شستشو (Panning)
•  جعبه شستشو (Sluicing)
•  لایروبی (Dredging) 
•  پمپ آب (Highbanker) 

 در نهایت، استخراج طلا به روش لاوک و جعبه شن شویی انجام می‌شود. استخراج طلا از آب درون رودخانه به تکنیک‌های خاصی احتیاج دارد که می‌توان به زرشوی و استفاده از وسایل خانگی یا مکانیزه اشاره کرد.

در گام نخست می‌توانید به کمک غربالگری و کنسانتره سنگ‌های حاوی طلا، طلای موجود در رودخانه را استخراج کنید. سپس، به کمک سیانید طلا را از سنگ آن جدا کنید. یا می‌توانید نانو ذرات طلا را به دستگاه یا روش‌های تصفیه آب رودخانه اضافه کنید تا طلا از آب جدا شود.

البته در روش جعبه شن شویی، نیاز به آب فراوان است. بنابراین، حجم وسیعی از آب مورد نیاز است که جویبارها را برای استخراج طلا به این روش ناممکن می‌کند. در نتیجه، برای استخراج طلا به این روش باید به سراغ رودهایی با سرعت و جریان زیاد آب بروید.

سخن پایانی

طلا به عنوان عنصری موثر بر زندگی انسان‌ها از دیرباز تاکنون مورد توجه بوده است. در گذشته به روش سنتی طلا را از رودخانه‌ها استخراج می‌کردند. اما، با گذر زمان و پیشرفت علم، طلا از معادن و سنگ‌ها استخراج شد. البته، استخراج طلا از رودخانه همچنان پابرجاست. اما کمی مکانیزه‌تر از گذشته و به کمک ابزارهای مختلف انجام می‌شود. در نهایت طلای به دست آمده باید ذوب شود و طلای آب شده حاصل ارزش زیادی برای سرمایه گذاری دارد. یکی از پلتفرم‌های خرید طلای آب شده پلتفرم طلاین است که با کمترین کارمزد بهترین کیفیت طلا را با خلوص بالا در اختیار شما قرار می‌دهد.

سوالات متداول