شمش طلا یا سکه پارسیان؟ راهنمای کامل برای سرمایه‌ گذاری

شمش طلا یا سکه پارسیان؟ در پاسخ باید گفت هر دو گزینه پتانسیل این را دارند که راهی مطمئن برای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم باشند، اما انتخاب بین آن‌ها بستگی به هدف و میزان سرمایه‌ شما دارد. اگر هدف شما خرید دارایی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت و کم ریسک است، شمش طلا گزینه مناسبی است. اما اگر هدفتان خرید طلا برای هدیه یا سرمایه‌گذاری با بودجه محدود است، سکه پارسیان انتخاب بهتری است.

در سال‌های اخیر بسیاری از خریداران ایرانی به‌ جای سکه‌های بانکی، سراغ شمش طلا یا سکه پارسیان رفته‌اند. زیرا خریدشان آسان‌تر شده و برای هر بودجه‌ای گزینه‌ای مناسب وجود دارد. اما تفاوت شمش طلا با سکه پارسیان دقیقا در چیست؟ کدام نقدشوندگی بالاتری دارد؟ و برای سرمایه‌گذاری بلندمدت یا کوتاه‌مدت کدام گزینه منطقی‌تر است؟ برای پاسخ به این سوالات به سراغ کارشناسان حوزه اقتصادی و طلا رفتیم.

در این راهنمای جامع از طلاین، قرار است تمام تفاوت‌ها، مزایا و معایب شمش و سکه پارسیان را به زبان ساده و بر اساس شرایط بازار ایران بررسی کنیم تا در نهایت بدانید برای سرمایه‌گذاری بهتر، شمش طلا بخرید یا سکه پارسیان.

مقایسه سرمایه گذاری در شمش طلا و سکه پارسیان در یک نگاه

معیار مقایسه	شمش طلا	سکه پارسیان
عیار	24 عیار (خلوص 999.9)	18 عیار
وزن	متنوع از 1 گرم تا چند صد گرم (حتی تا یک کیلو)	تنوع بسیار زیاد در وزن‌های خرد: مثلا 50 سوت، 200 سوت، 350 سوت تا 1 گرم
اجرت و حباب قیمت	بدون اجرت ساخت و با حداقل حباب قیمتی	بدون اجرت ولی شامل سود فروشنده و مالیات بر ارزش افزوده
نقدشوندگی	متوسط	راحت‌تر و بالاتر از شمش
پشتوانه رسمی	دارای گواهی اصالت و برند معتبر	تولید بخش خصوصی، بدون پشتوانه بانک مرکزی
هدف سرمایه‌گذاری	مناسب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت و حفظ سرمایه	مناسب برای سرمایه‌گذاری خرد یا هدیه دادن
ریسک تقلب	پایین‌تر به دلیل ضرب توسط برندهای معتبر	نسبت به شمش بالاتر است.
بودجه مورد نیاز	مناسب سرمایه‌گذاران حرفه‌ای یا با سرمایه متوسط تا زیاد	مناسب سرمایه‌گذاران تازه‌کار با بودجه کمتر
هزینه نگهداری	نیاز به صندوق امانات یا گاو صندوق؛ بیشتر از سکس پارسیان	پایین‌تر از شمش

مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در شمش طلا

انواع شمش‌ طلا به دلیل خلوص بالا، استاندارد بودن و نداشتن اجرت ساخت، از محبوب‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاری در بین خریداران حرفه‌ای طلا به‌ شمار می‌رود. اما برای پاسخ به پرسش شمش طلا بهتره یا سکه پارسیان؟ باید ابتدا مزایا و معایب شمش را دقیق بررسی کنیم تا بتوانیم تفاوت شمش طلا با سکه پارسیان را بهتر درک کنیم.

مزایای سرمایه‌گذاری در شمش طلا

• تنوع در وزن: شمش‌ها در وزن‌های مختلف از 1 گرم تا چند صد گرم عرضه می‌شوند، بنابراین هر فرد می‌تواند متناسب با بودجه‌اش خرید کند. 
• معتبر بودن: شمش‌های دارای برند معتبر (مانند UBS یا PAMP) دارای شماره سریال و گواهی اصالت هستند که اعتبار بالایی به آن‌ها می‌دهد که برخلاف سکه پارسیان است.
• عدم نیاز به پرداخت اجرت ساخت: برخلاف مصنوعات طلا، در شمش‌ها هیچ اجرت یا کارمزد ساختی پرداخت نمی‌شود. یعنی شما فقط هزینه خالص طلا را می‌پردازید.
• مناسب برای هدیه: شمش‌های کوچک و بسته‌بندی ‌شده، ظاهری زیبا دارند و مانند سکه پارسیان برای هدیه دادن مناسب است.
• تقاضای بالا در بازار ایران: در سال‌های اخیر، به‌ خصوص پس از افزایش قیمت سکه‌های بانکی، تقاضا برای خرید شمش طلا بیشتر شده است.
• تنوع در انتخاب: برندها و بسته‌بندی‌های متنوعی در بازار وجود دارد که به خریدار حق انتخاب بیشتری می‌دهد.
• امکان خرید با بودجه کم: به‌ دلیل عرضه در وزن‌های پایین می‌توان حتی با سرمایه‌های اندک وارد بازار شمش شد.
• قابل حمل بودن: شمش‌ها وزن کمی دارند و نگهداری و جابجایی آن‌ها مانند سکه پارسیان نسبتا آسان است. البته این نکته شامل شمش‌های یک کیلویی نمی‌شود.
• مقاومت بالا در برابر آسیب: چون سطح صیقلی و فشرده‌ای دارند، در برابر خط و خش یا تغییر رنگ مقاوم‌تر از سکه یا مصنوعات طلا هستند.
• مناسب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت: به ‌دلیل خلوص بالا و نداشتن هزینه‌های اضافی، شمش گزینه‌ای ایده‌آل برای حفظ ارزش در طول زمان است.
• عیار بالا: به دلیل عیار بالا ارزش آن نسبت به طلاهای دیگر کمتر کاهش پیدا می‌کند. 

معایب سرمایه‌گذاری در شمش طلا

با وجود تمام مزایا، سرمایه‌گذاری در شمش طلا نیز مانند هر دارایی دیگر خالی از ریسک نیست. آشنایی با این معایب کمک می‌کند تصمیم دقیق‌تری بگیرید و بدانید بین شمش یا سکه پارسیان کدام را انتخاب کنید.

• نقل و انتقال دشوار: فروش یا انتقال شمش‌های بزرگ به حضور در مراکز مجاز نیاز دارد و نقد کردن آن‌ها هم زمان‌بر است.
• لزوم پرداخت حق بیمه یا هزینه نگهداری: اگر شمش را در صندوق امانات یا مکان‌های امن نگهداری کنید، باید هزینه نگهداری پرداخت کنید. همچنین حق بیمه هم الزامی است.
• عدم امکان استفاده زینتی: بر خلاف طلاهای تزئینی یا سکه‌های کوچک‌تر، شمش صرفا برای سرمایه‌گذاری است و دقیقا مانند سکه پارسیان کاربرد زینتی ندارد. البته در ابعاد کوچکتر مناسب هدیه دادن است.
• خطر سرقت: به دلیل ارزش بالا و اندازه کوچک، امکان سرقت شمش‌ها وجود دارد.
• احتمال تقلب در بازار آزاد: در صورت خرید از مراکز غیر معتبر، احتمال وجود شمش‌های تقلبی یا آبکاری‌ شده وجود دارد. بدین ترتیب بهتر است شمش طلا یا شمش نقره را از مراکز معتبر بخرید.

مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در سکه پارسیان

سرمایه‌گذاری در سکه پارسیان یکی از گزینه‌های محبوب ایرانی‌ها برای حفظ ارزش پول است. اما همان‌طور که در مقایسه شمش طلا یا سکه پارسیان دیده شد، این نوع سرمایه‌گذاری هم شرایط خاص خودش را دارد. 

مزایای سرمایه‌گذاری در سکه پارسیان

• امکان خرید در قیمت‌های متنوع: با بودجه‌های مختلف می‌توان وارد بازار سکه پارسیان شد. مخصوصا برای کسانی که بودجه‌ اندکی دارند. این بودجه اندک باعث شده تا سکه پارسیان نیز گزینه مناسبی برای افرادی باشد که بین سکه تمام یا سکه پارسیان تردید دارند.
• وجود وزن‌های متفاوت: این سکه‌ها در وزن‌های متنوعی تولید می‌شوند که امکان انتخاب متناسب با بودجه و هدف را فراهم می‌کند. 
• قابلیت نقدشوندگی نسبتا خوب: نقدشوندگی سکه پارسیان معمولا بهتر از شمش است.
• مناسب برای هدیه دادن: به دلیل آن که می‌توان با بودجه کم نیز سکه پارسیان خرید در نتیجه گزینه مناسبی در میان انواع طلا برای هدیه دادن است.

معایب سرمایه‌گذاری در سکه پارسیان

• امکان وجود تقلب: چون تولید از بخش خصوصی است و نظارت رسمی دولتی مانند سکه‌های بانکی ندارد، احتمال دارد برخی سکه‌ها تقلبی یا با کیفیت پایین‌تر باشند.
• دارای 9 درصد مالیات روی قیمت سکه: پرداخت سکه پارسیان نیز نیاز به مالیات 9 درصد دارد. 
• عدم تضمین از سوی بانک مرکزی: چون سکه پارسیان توسط بخش خصوصی تولید می‌شود و پشتوانه رسمی بانکی ندارد. 
• اجرت ضرب: بر خلاف شمش، برای خرید سکه پارسیان نیاز دارید تا اجرت ضرب را پرداخت کنید.

مقایسه شمش طلا و سکه پارسیان برای سرمایه‌گذاری

برای پاسخ دقیق‌تر به سوال پر‌تکرار شمش طلا بهتره یا سکه پارسیان؟، باید این دو ابزار سرمایه‌گذاری را از چند زاویه بررسی کنیم. در مجموع پیش از خرید هر دارایی مانند شمش نقره لازم است تا آن‌ها را از جنبه‌های مختلف مقایسه کنیم.

1. اجرت و هزینه ضرب

شمش طلا بدون اجرت ساخت عرضه می‌شود و قیمت آن مستقیما بر اساس وزن و عیار تعیین می‌گردد. در مقابل، سکه پارسیان گرچه اجرت ساخت ندارد، اما شامل هزینه ضرب و کارمزد فروشنده می‌شود که در نهایت قیمت خرید را بالاتر می‌برد. از این جهت، برای کسانی که به ‌دنبال سرمایه‌گذاری با حداقل هزینه جانبی هستند، خرید شمش طلا به ‌صرفه‌تر خواهد بود. البته هر دو کارمزد فروش دارند اما معمولا کارمزد فروش سکه پارسیان بیشتر است. 

2. نقدشوندگی و سهولت فروش

یکی از معیارهای مهم در انتخاب بین شمش یا سکه پارسیان، نقدشوندگی آن‌هاست. سکه پارسیان به دلیل وزن پایین‌تر (از چند دهم گرم تا 1 گرم) و تقاضای بالا میان سرمایه‌گذاران خرد، فروش سریع‌تر و آسان‌تری دارد. اما شمش طلا با وجود اعتبار بالا، بیشتر در معاملات عمده مورد استفاده قرار می‌گیرد و فروش آن در بازار خرد زمان‌بر است. در مجموع نقدشوندگی مقوله مهمی است که با هر بودجه‌ای ، به طور مثال حتی برای سرمایه‌گذاری با 200 میلیون تومان، باید در نظر بگیرید.

کارمزد خرید و فروش

در معاملات شمش طلا، چون هزینه ساخت و ضرب وجود ندارد، کارمزد خرید و فروش پایین‌تر است. در حالی ‌که سکه پارسیان به دلیل افزودن سود فروشنده و مالیات بر ارزش افزوده، هزینه نهایی بیشتری برای خریدار ایجاد می‌کند.

اصالت و خطر تقلب

یکی از تفاوت‌های کلیدی شمش طلا با سکه پارسیان در اعتبار و اصالت آن‌هاست. شمش‌های معتبر دارای گواهی اصالت (Certificate)، شماره سریال و هولوگرام امنیتی هستند که خلوص 999.9 و برند تولیدکننده را مشخص می‌کنند. اما در بازار سکه‌های پارسیان به ‌دلیل تولید توسط بخش خصوصی، احتمال تقلب و تفاوت کیفیت وجود دارد. بنابراین خرید از مراکز معتبر یا برندهای شناخته ‌شده ضروری است و شناخت بهترین برند سکه پارسیان اهمیت زیادی دارد. 

اختلاف قیمت خرید و فروش

شمش طلا به دلیل نداشتن بسیاری از هزینه‌های جانبی در مجموع اختلاف کمتری میان خرید و فروش آن دیده می‌شود. اما سکه پارسیان بیشتر درگیر مواردی مانند حباب است و به همین دلیل اختلاف بیشتری در خرید و فروش آن دیده می‌شود. 

اعتبار جهانی

از نظر اعتبار بین‌المللی باید گفت که شمش طلا اعتبار جهانی دارد و در اغلب کشورها قابل معامله است. چرا که اطلاعات درج ‌شده روی آن شامل وزن، عیار، کد اختصاصی و کارخانه تولیدکننده باعث می‌شود به‌ عنوان دارایی قابل اعتماد در بازارهای جهانی شناخته شود. در مقابل، سکه پارسیان تنها در بازار داخلی ایران معامله می‌شود و اعتبار رسمی بین‌المللی ندارد. 

آسیب دیدگی

به دلیل آن که شمش طلا از عیار 900 ساخته شده، با وجود خلوص بیشتر اما بیشتر در معرض آسیب دیدگی قرار دارد. زیرا نرم بودن طلای خالص باعث می‌شود احتمال آسیب آن بیشتر شود.

به‌طور خلاصه، اگر هدف شما سرمایه‌گذاری پایدار و کم‌ریسک است، شمش طلا انتخاب منطقی‌تری خواهد بود؛ اما اگر به دنبال سرمایه‌گذاری منعطف، قابل حمل و با بودجه‌ کمتر هستید، سکه پارسیان گزینه‌ای مناسب‌تر است. البته اگر محدود به انتخاب این دو گزینه نیستید و می‌خواهید همه مزایای شمش طلا و سکه پارسیان را یکجا داشته باشید، خرید طلای آب‌شده پیشنهاد بهتری است. 

خرید شمش طلا یا سکه پارسیان برای چه افرادی مناسب است؟

همان طور که پیش از این اشاره کردیم، پاسخ به سوال شمش طلا بخریم یا سکه پارسیان مستقیما به هدف، میزان سرمایه، سطح آشنایی با بازار طلا و حتی سبک زندگی شما بستگی دارد. در واقع، هیچ گزینه‌ای به‌صورت مطلق بهتر نیست و باید دید هر کدام برای چه نوع سرمایه‌گذار و در چه شرایطی کارایی بیشتری دارد.

شمش طلا برای چه افرادی مناسب‌تر است؟

• سرمایه‌گذاران حرفه‌ای: افرادی که با تحلیل بازار طلا و نوسانات جهانی آشنا هستند و به‌ دنبال ابزاری برای حفظ بلندمدت ارزش دارایی خود هستند.
• کسانی که سرمایه‌ بیشتری دارند: به ‌دلیل خلوص بالا و نبود اجرت ساخت طلا، شمش برای مبالغ سنگین گزینه‌ای به‌صرفه‌تر است.
• افراد با دید بلند مدت سرمایه گذاری: کسانی که قصد دارند طلا را به ‌عنوان دارایی ذخیره‌ای (نه قابل خرج در کوتاه‌مدت) نگه دارند.
• سرمایه‌گذاران محتاط: کسانی که از نوسانات بازار ارز و سکه پرریسک اجتناب می‌کنند و به‌ دنبال ثبات هستند.
• افراد علاقمند به دارایی‌های رسمی و قابل اعتماد: شمش‌ها دارای گواهی اصالت از برندهای معتبر، شفافیت و اعتبار بیشتری در معاملات دارند.

سکه پارسیان برای چه افرادی مناسب‌تر است؟

• سرمایه‌گذاران مبتدی: افرادی که تازه وارد بازار طلا شده‌اند و می‌خواهند با سرمایه‌های کوچک تجربه کسب کنند.
• کسانی که بودجه‌ی محدودی دارند: سکه پارسیان به‌ دلیل وزن پایین، امکان خرید با مبالغ کمتر را فراهم می‌کند.
• افرادی که به نقدشوندگی سریع اهمیت می‌دهند: فروش سکه پارسیان در طلافروشی‌ها و بازار خرد راحت‌تر انجام می‌شود.
• خریداران با هدف پس‌انداز خانوادگی یا هدیه: ظاهر جمع‌ و جور، بسته‌بندی زیبا و قیمت مناسب، سکه پارسیان را گزینه‌ای عالی برای هدیه و پس‌انداز روزمره می‌کند.

سرمایه‌گذاری در شمش بهتر است یا سکه پارسیان؟

پیش از این هم اشاره کردیم که برای این سوال پاسخ قطعی وجود ندارد، اما اگر بخواهیم از نگاه یک سرمایه‌گذار به موضوع نگاه کنیم، فرق شمش با سکه پارسیان در هدف سرمایه‌گذاری و سطح امنیت مالی است. 

شمش طلا ابزاری برای حفظ ارزش دارایی در بلندمدت و حفظ ارزش پول در برابر تورم است. یعنی اگر دنبال ثبات، خلوص بالا و سرمایه‌گذاری حرفه‌ای هستید، شمش انتخاب مطمئن‌تری محسوب می‌شود. در مقابل، سکه پارسیان برای افرادی که می‌خواهند با مبالغ کمتر وارد بازار شوند یا به نقدشوندگی سریع اهمیت می‌دهند، گزینه‌ منطقی‌تری است.

توجه: مقاله منتشر شده بر اساس اطلاعاتی است که کارشناسان اقتصادی و حوزه طلا در طلاین به ما مبنی بر مزایای سرمایه‌گذاری در هر کدام از این دو دارایی، ارائه داده‌اند. در نتیجه توصیه‌ها و پیشنهادات از سوی کارشناسان بوده و طلاین به طور مستقیم به کاربران خود توصیه‌ای مبنی بر خرید یا فروش یک دارایی را نمی‌کند. 

سخن پایانی

در نهایت، بالاخره بین شمش طلا یا سکه پارسیان کدام را برای سرمایه گذاری انتخاب کنیم؟ پاسخ ما بیش از آنکه وابسته به بازار باشد، به هدف و نوع نگاه شما به سرمایه‌گذاری برمی‌گردد. ما در این راهنما تلاش کردیم از زوایای مختلف به این پرسش پاسخ دهیم؛ اما تصمیم نهایی را به خود شما می‌سپاریم.

در طلاین باور داریم که بهترین تصمیم، تصمیمی است که با شناخت، آگاهی و آرامش گرفته شود. پس پیش از خرید، نیاز مالی و هدف خود را بسنجید تا طلا برای شما، علاوه بر کالایی قیمتی، سرمایه‌ای ماندگار هم باشد.

سوالات متداول