مقایسه قیمت دلار در 10 سال گذشته؛ از 1395 تا 1404

بررسی قیمت دلار در 10 سال گذشته نشان می‌دهد چگونه شرایط سیاسی و اقتصادی بر ارزش پول تاثیر دارد. وقتی بدانید هر سال چه تغییری رخ داده است، درک شما از بازار ارز عمیق‌تر می‌شود. در این مقاله روند تغییرات سال‌به‌سال بررسی و روشن می‌شود چه عواملی باعث رشد یا ثبات قیمت‌ها شده‌اند. 

برای اینکه نتیجه‌گیری شما درست باشد، داده‌های واقعی هر سال از 1394 تا 1404 تحلیل می‌شوند. مقایسه این داده‌ها با قیمت دلار در یک سال گذشته دیدگاهی واقعی از وضعیت فعلی بازار ارائه می‌دهد. این مسیر شما را آماده می‌کند تا در تصمیم‌گیری‌های مالی و سرمایه‌گذاری با اطمینان بیشتری عمل کنید. در ادامه این مقاله از طلاین همراه ما باشید.

جدول قیمت دلار در 10 سال گذشته

در بررسی قیمت دلار در ده سال گذشته، مشاهده می‌شود که این ارز یکی از پرتلاطم‌ترین مسیرها را میان دارایی‌های مالی ایران طی کرده است. بخش زیادی از این رشد مربوط به تغییرات سیاسی، تحریم‌های بین‌المللی، تورم داخلی و کاهش ارزش ریال بوده است. 

توجه: در جدول زیر میانگین قیمت دلار در ده سال گذشته ثبت شده است. مسلم است که در یک سال، قیمت دلار دچار نوسانات مختلفی شود و از میانگین ثبت شده برخی مواقع بیشتر یا کمتر باشد.

درصد تغییر نسبت به سال قبل	میانگین نرخ دلار آزاد (تومان)	سال
–	3,400	1394
+6%	3,600	1395
+17%	4,200	1396
+198%	12,500	1397
+8%	13,500	1398
+81%	24,500	1399
+6%	26,000	1400
+42%	37,000	1401
+38%	51,000	1402
+21%	62,000	1403
+51%	94,000	1404 (تا آبان)

روند قیمت دلار در سال 1395

در سال 1395، بازار دلار در وضعیت آرامی قرار داشت. پس از امضای برجام در سال قبل، امید به بهبود شرایط اقتصادی باعث شد نوسان قیمت دلار کنترل شود. در بیشتر روزهای این سال، قیمت دلار در محدوده سه تا سه و نیم هزار تومان در نوسان بود. سیاست‌های بانکی و ارزی دولت هم با تمرکز بر کنترل قیمت‌ها تنظیم شد.

افزایش فروش نفت و بازگشت بخشی از منابع ارزی به کشور باعث شد فضای اقتصادی باثبات‌تر باشد. به همین دلیل، تقاضای سفته‌بازانه برای خرید دلار کاهش یافت و قیمت‌ها تغییر چشمگیری نکردند. در واقع، سال 1395 یکی از سال‌های بدون نوسان مهم در قیمت دلار به حساب می‌آید که مقدمه آرامش کوتاه‌مدت بازار ارز در ابتدای دوره بود. نکته‌ای که در مقایسه قیمت طلا و دلار در ده سال اخیر نیز قابل مشاهده است.

روند قیمت دلار در سال 1396

در سال 1396، نشانه‌های بی‌ثباتی در بازار ارز به تدریج آشکار شد. بر اساس بررسی داده‌های قیمت دلار در 10 سال گذشته، روند این سال نقطه آغاز تغییرات بزرگ در بازار ارز محسوب می‌شود. با آغاز دوباره نگرانی‌ها درباره توافق هسته‌ای و احتمال خروج آمریکا از برجام، بازار ارز واکنش نشان داد. قیمت دلار در ابتدای سال حدود چهار هزار تومان بود و در پایان سال رشد آرام اما پیوسته‌ای داشت.

در نیمه دوم سال، افزایش تقاضا برای خرید ارز از سوی فعالان اقتصادی و مردم باعث شد نرخ دلار بالا برود. این افزایش بیشتر ناشی از نگرانی از آینده روابط سیاسی و رشد تورم داخلی بود. در مجموع، سال 1396 را می‌توان شروع دوره‌ای دانست که فشارهای خارجی و اقتصادی بر بازار دلار شدت گرفت و پایه‌گذار نوسان‌های سنگین‌تر در سال بعد شد.

البته در این سال‌ها مساله‌ قابل توجه این است که اگر در آن سال دلار یا طلا خریده بودید، امروزه چه ارزشی داشت؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است مقاله مقایسه ارزش طلا و دلار در سال 1396 با 1404 را مطالعه کنید.

روند قیمت دلار در سال 1397

سال 1397 یکی از سال‌های پرتنش اقتصادی ایران بود. با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، عرضه ارز در بازار کاهش یافت. در نتیجه، دلار از حدود چهار هزار تومان به بیش از دوازده هزار تومان رسید. این جهش بزرگ، شوک ارزی شدیدی را به اقتصاد وارد کرد و ارزش ریال به شکل قابل توجهی کاهش یافت.

در آن زمان، مردم برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به خرید دلار و طلا روی آوردند و حجم تقاضا در بازار چند برابر شد. دولت سیاست‌های مختلفی را برای کنترل بازار به کار گرفت، اما نوسان‌ها همچنان ادامه داشت. در پایان سال، قیمت دلار چند برابر سال قبل شده بود و این تغییر مسیر تازه‌ای را در روند بلندمدت قیمت دلار آغاز کرد.

روند قیمت دلار در سال 1398

با بررسی قیمت دلار در 10 سال گذشته می‌توان دید که سال 1398 نسبت به سال قبل آرام‌تر بود و بازار به سمت ثبات حرکت کرد. در این سال، قیمت دلار بیشتر سال را در محدوده سیزده تا چهارده هزار تومان سپری کرد. دولت با اعمال سیاست‌های نظارتی، عرضه ارز و مدیریت تقاضا، روند رشد را کند کرد.

با این حال، شرایط اقتصادی هنوز شکننده بود. تحریم‌های جدید و کاهش درآمدهای نفتی باعث شد فضای بازار ارز نسبت به گذشته حساس بماند. در ماه‌های پایانی سال، با افزایش قیمت بنزین و بالا رفتن سطح عمومی قیمت‌ها، دوباره فشار بر نرخ دلار بیشتر شد. در نهایت، این سال با نوسانی ملایم و بدون جهش بزرگ نسبت به سال قبل به پایان رسید و بازار در مسیر تعادل نسبی قرار گرفت.

روند قیمت دلار در سال 1399

تغییرات قیمت دلار در 10 سال گذشته نشان می‌دهد که سال 1399 یکی از پرنوسان‌ترین دوره‌ها برای بازار ارز بوده است. میانگین نرخ دلار در این سال حدود بیست و چهار هزار و پانصد تومان ثبت شد. رشد قیمت در این دوره، نتیجه مستقیم کاهش ارزش ریال، تحریم‌های سنگین و شرایط ناشی از همه‌گیری کرونا بود. در بیشتر ماه‌های سال، بازار ارز با حجم بالای خرید از سوی مردم روبه‌رو شد. 

کاهش فروش نفت و کمبود ارز در بازار، باعث رشد بیشتر نرخ دلار شد. هرچند دولت تلاش کرد با تزریق ارز و محدودیت‌های معاملاتی بازار را کنترل کند، اما جو روانی ایجاد شده در جامعه باعث شد این اقدامات تاثیر زیادی نداشته باشد. در پایان سال، قیمت دلار با شیب بالا به دوره بعدی منتقل شد و نوسان گسترده آن وارد سال 1400 گردید. این شرایط پر نوسان حتی در قیمت طلا در سال 1399 نیز دیده می‌شد.

روند قیمت دلار در سال 1400

در سال 1400، بازار ارز پس از جهش‌های سال گذشته تا حدودی به آرامش نزدیک شد. میانگین نرخ دلار در این سال حدود بیست و شش هزار تومان بود. این رقم نشان می‌داد که بازار نسبت به سال 1399 رشد چندانی را تجربه نکرده است. دلیل این ثبات نسبی، آغاز دوباره مذاکرات وین و امید به رفع بخشی از تحریم‌ها بود. 

در نیمه نخست سال، نرخ دلار در بازه مشخصی نوسان داشت و افزایش یا کاهش شدید مشاهده نمی‌شد. با وجود تورم بالا و حجم زیاد نقدینگی در اقتصاد، فشار زیادی بر بازار وارد نشد. در نتیجه، روند کلی دلار در سال 1400 آرام بود و بازار از حالت پرتنش سال قبل فاصله گرفت.

روند قیمت دلار در سال 1401

در سال 1401، بازار دلار دوباره وارد مسیر افزایشی شد. میانگین قیمت دلار در این سال حدود سی و هفت هزار تومان بود. افزایش تورم، طولانی شدن مذاکرات سیاسی و بی‌نتیجه ماندن بخش زیادی از گفتگوها از عوامل اصلی رشد نرخ دلار در این سال بودند. در نیمه دوم سال، تقاضا برای خرید ارز بیشتر شد و نوسان‌های قیمتی شدت گرفت. 

در این دوره، ورود نقدینگی بالا به بازار ارز باعث شد فاصله میان نرخ رسمی و آزاد دلار بیشتر شود. قیمت دلار در بیشتر ماه‌ها روند صعودی داشت و ارزش ریال بار دیگر با کاهش روبه‌رو شد. به‌طور کلی، روند قیمت دلار در سال 1401 نمایانگر بازگشت رشد قابل توجه در برابر ثبات سال قبل بود.

روند قیمت دلار در سال 1402

بررسی قیمت دلار در 10 سال گذشته نشان می‌دهد که این 1402 با وجود نوسان، آرام‌تر از سال قبل بود. میانگین نرخ دلار در این سال حدود پنجاه و یک هزار تومان اعلام شد. این دوره ادامه همان روند صعودی سال پیش بود، اما شدت نوسان‌ها کمتر شد. افزایش نرخ ارز داخلی، بالا رفتن قیمت کالاهای وارداتی و محدودیت‌های بانکی از جمله عوامل تثبیت دلار در سطح بالاتر بودند.

با این حال، بهبود نسبی وضعیت فروش نفت و افزایش بخشی از درآمدهای ارزی مانع جهش بیشتر نرخ ارز شد. در نتیجه، روند دلار در سال 1402 بیشتر حالت صعود ملایم داشت و بازار در مقایسه با سال 1401 با آرامش بیشتری پیش رفت. این شرایط و آرامش ناشی از آن حتی در روند قیمت طلا در سال 1402 نیز قابل مشاهده است.

روند قیمت دلار در سال 1403

بررسی قیمت دلار در 10 سال گذشته نشان می‌دهد که سال 1403 یکی از دوره‌های نسبتا آرام اما همچنان صعودی در بازار ارز بوده است. در این سال، نرخ دلار نسبت به سال قبل افزایش یافت و به میانگین شصت و دو هزار تومان رسید. این رشد نشان‌دهنده ادامه افزایش بهای ارز در بازار آزاد بود. افزایش درآمد نفتی، تغییر در سیاست‌های ارزی دولت و کنترل‌های اقتصادی مانع جهش شدیدتر قیمت شدند، اما نتوانستند جلوی رشد تدریجی آن را بگیرند. 

در بخش‌هایی از سال، بازار دچار رکود کوتاه‌مدت شد، اما با بازگشت تورم، نرخ ارز دوباره بالا رفت. در پایان این سال، بازار با ثبات نسبی همراه بود و قیمت دلار در محدوده‌ای مشخص نوسان داشت. این روند به خوبی نشان می‌داد که رشد قیمت دلار ادامه دارد، هرچند سرعت آن نسبت به سال‌های قبل کمتر شده است.

روند قیمت دلار در سال 1404

در سال 1404، روند قیمت دلار همچنان افزایشی بود و میانگین آن تا ماه آبان به حدود نود و چهار هزار تومان رسید. رشد قیمت در این سال نسبت به سال قبل ادامه داشت و بازار تحت تاثیر عوامل داخلی و بین‌المللی قرار گرفت. در کنار آن، تغییرات در سطح جهانی و نوسانات بازارهای مالی هم بر روند قیمت دلار تاثیر گذاشتند.

افزایش قیمت نفت و رشد صادرات غیرنفتی در بخش‌هایی از سال موجب شد که عرضه ارز بهبود پیدا کند، اما همچنان نرخ دلار در مسیر صعودی باقی ماند. در نیمه نخست سال، دلار آرام‌تر حرکت کرد، ولی از اواخر تابستان، به علت فشارهای روانی بازار، جنگ 12 روزه و موارد دیگر، روند صعودی آن سرعت بیشتری گرفت. نکته‌ای که در مقایسه قیمت دلار در یک سال گذشته نیز قابل مشاهده است.

نمودار قیمت دلار در ده سال گذشته

نمودار قیمت دلار در 10 سال گذشته را می‌توانید مشاهده کنید.

تغییر روند قیمت دلار در ده سال اخیر

مسیر قیمت دلار در 10 سال گذشته نشان داده که این ارز از یک ثبات نسبی در نیمه اول دهه به یک روند پرنوسان و افزایشی در نیمه دوم رسیده است. در ابتدا، سال‌های 1394 تا 1396 دوران آرامش بازار بود و نرخ دلار در محدوده چهار هزار تومان نوسان داشت. اما از سال 1397 با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، قیمت دلار جهش بزرگی کرد و مسیر تازه‌ای آغاز شد.

در سال‌های بعد، عوامل اقتصادی و سیاسی سبب شدند که نرخ ارز دیگر به محدوده‌های پایین بازنگردد. نوسان‌ها در سال‌های 1398 و 1399 با تورم بالا و تاثیر همه‌گیری کرونا ادامه یافت. پس از آن، در سال‌های 1400 تا 1403، روند دلار بیشتر صعودی ولی با شیب نرم‌تر بود. در سال 1404 نیز رشد دلار ادامه دارد و بازار واکنش پایداری به تحولات بین‌المللی نشان می‌دهد. این روند کلی، بیانگر تغییر بنیادین در ساختار ارزی و اثر مستقیم آن بر اقتصاد کشور است.

چه عواملی بر قیمت دلار در 10 سال گذشته اثر گذاشت؟

بررسی داده‌های ده سال اخیر نشان می‌دهد که عوامل متعددی در افزایش و نوسان قیمت دلار نقش داشته‌اند. از جمله تاثیرگذارترین موارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عرضه و تقاضای ارز: کمبود منابع ارزی به‌دلیل کاهش صادرات باعث کاهش عرضه دلار و رشد قیمت آن در بازار شد.
• تحریم‌ها و روابط بین‌الملل: تحریم‌های اقتصادی و بانکی باعث کاهش دسترسی به منابع مالی خارجی و افزایش تقاضا برای ارز داخلی گردید.
• نرخ جهانی دلار: افزایش ارزش دلار در بازارهای جهانی هم‌زمان، موجب افت ارزش ریال شد و باعث بالا رفتن نرخ دلار در داخل کشور گردید.
• درآمدهای نفتی: با کاهش صادرات نفت در برخی سال‌ها، ورود ارز به کشور کم شد و همین موضوع قیمت دلار را بالا برد.
• سیاست‌های بانک مرکزی: نحوه مدیریت عرضه ارز، سیاست‌های ارزی و کنترل نرخ بهره نقش مستقیمی در تعیین قیمت دلار در بازار داشتند.
• جو روانی و انتظارات جامعه: نگرانی مردم از آینده اقتصادی و تنش‌های سیاسی سبب شد تقاضای خرید دلار افزایش یابد و قیمت آن بالا برود.

سخن پایانی

با مرور قیمت دلار در 10 سال گذشته می‌توان رشد و افت‌های پی‌درپی آن را به‌عنوان درس اقتصادی دید. سال‌هایی مانند 1397 با جهش شدید و سال‌های میانه‌ای چون 1402، نکات زیادی درباره رفتار بازار به ما آموختند. این داده‌ها نشان می‌دهند چگونه تغییر عرضه و تقاضا یا تصمیم‌های سیاسی می‌توانند زندگی مالی مردم را دگرگون کنند. 

درک این روند به هر فرد کمک می‌کند تا دارایی خود را با تصمیم آگاهانه مدیریت کند. با توجه به این روند، در صورتی که تمایل به سرمایه‌گذاری در طلای آب‌شده دارید، طلاین در کنار شما عزیزان است.

سوالات متداول