نحوه تشخیص طلا از برنج؛ 13 روش ساده و کاربردی

برای تشخیص طلا از برنج 13 روش وجود دارد. از جمله این روش‌ها می توان به بررسی رنگ، وزن، علائم حک‌شده روی طلا، روش‌های خانگی مثل استفاده از وایتکس و روش‌های پیشرفته مانند استفاده از سنگ محک یا آزمایش XRF اشاره کرد.

طلا برای بسیاری از ما یادگاری خانوادگی و سرمایه‌ای مطمئن است. اما مشکل زمانی پیش می‌آید که وجود طلاهای تقلبی در بازار ما را در انتخاب مردد می‌کند. تشخیص طلا از برنج در نگاه اول آسان به نظر نمی‌رسد، چون هر دو فلز رنگی زرد و براق دارند. با این حال تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد که می‌تواند به ‌راحتی دست ما را در خرید باز بگذارد.

در این مطلب قرار است مرحله‌به‌مرحله راه تشخیص طلا از برنج را توضیح دهیم. روش‌هایی که هم در خانه کاربرد دارند و هم در طلافروشی‌ها استفاده می‌شوند را هم به شما آموزش می‌دهیم. از آزمایش‌های ساده مثل استفاده از سرکه، وایتکس و آبلیمو گرفته تا روش‌های دقیق‌تر مثل تیزاب یا سنگ محک. پس اگر می‌خواهید با دید بازتری سراغ خرید یا بررسی زیورآلات و سکه‌ها بروید، تا انتها همراه طلاین باشید.

 13 راه تشخیص طلا از برنج

روش‌های مختلفی برای تشخیص طلا از برنج وجود دارد. بعضی از این روش‌ها ساده و خانگی هستند و بدون نیاز به ابزار خاصی انجام می‌شوند. در حالی که برخی دیگر نیازمند تجهیزات تخصصی و تجربه بیشترند و معمولا در طلافروشی‌ها یا آزمایشگاه‌های فلزات گران‌بها مورد استفاده قرار می‌گیرند. دانستن این روش‌ها به شما کمک می‌کند تا هنگام خرید طلای آب شده، زیورآلات، سکه یا حتی شمش، گرفتار تقلب نشوید و سرمایه خود را با خیال آسوده حفظ کنید. در ادامه روش‌های تشخیص طلا از برنج در خانه و همچنین روش‌های حرفه‌ای‌تر را باهم بررسی می‌کنیم.

1. بررسی رنگ و ظاهر

اولین نشانه طلای اصل، ظاهر آن است. طلا رنگ زرد ملایم، باثبات و درخشان دارد که با گذشت زمان هم تغییر نمی‌کند. حتی بعد از سال‌ها، یک قطعه طلای اصل جلای خود را حفظ می‌کند. اما برنج رنگی زردتر و کمی مایل به سبز یا مات دارد. این تفاوت رنگ در نگاه اول همیشه آشکار نیست، اما با کمی دقت و تجربه می‌توانید آن را تشخیص دهید.

اگر سطح زیورآلاتی که در دست دارید کمی خراش بخورد یا به مرور زمان کدر شود، احتمالا با برنج یا آلیاژی از مس و روی طرف هستید. این روش تشخیص طلا و برنج زمانی مفید است که قصد خرید زیورآلات دست ‌دوم یا قدیمی را داشته باشید. زیرا طلا حتی بعد از سال‌ها همچنان شفافیت خود را حفظ می‌کند. این در حالی است که برنج تیره می‌شود. البته یک نکته مهم این است که طلا فقط به رنگ زرد ملایم نیست. برای شناخت رنگ‌های متنوع آن نیاز است تا درباره رنگ‌های طلا بدانیم. اما اگر از رنگ طلا نتوانستید آن را از برنج تشخیص دهید، روش‌های دیگری نیز وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم.

2. استفاده از آهنربا

خاصیت مغناطیسی یکی از ساده‌ترین معیارهاست. طلا فلزی غیرمغناطیسی است، یعنی حتی قوی‌ترین آهنربا هم آن را جذب نمی‌کند. اما برنج به دلیل داشتن ترکیباتی مانند مس و روی، گاهی همراه با فلزات دیگر آلیاژ می‌شود و در نتیجه ممکن است واکنش ضعیفی به آهنربا نشان دهد.

این تست به‌تنهایی نتیجه قطعی نمی‌دهد. زیرا بعضی زیورآلات طلایی ممکن است قفل یا اتصالاتی از فلزات دیگر داشته باشند که جذب آهنربا شوند. با این حال همچنان یکی از ساده‌ترین راه‌های تشخیص طلا از برنج محسوب می‌شود.

3. توجه به علائم حک‌شده

تقریبا همه زیورآلات طلای اصل دارای کد عیار مثل ۷۵۰ برای طلای ۱۸ عیار یا ۹۹۵ برای طلای ۲۴ عیار هستند. عدد عیار طلا معمولا در قسمت داخلی انگشتر یا پشت گردنبند حک می‌شود. بسیاری از کارخانه‌ها یا ری‌گیری‌ها کد مخصوص خود را نیز روی محصول درج می‌کنند.

برنج معمولا چنین نشانه‌هایی ندارد یا در بعضی موارد عبارت “Brass” روی آن حک می‌شود. هنگام خرید شمش، النگو یا حتی برای تشخیص سکه طلا از برنج، توجه به همین علائم ساده می‌تواند شما را از خطای بزرگ نجات دهد. البته باید بدانید که افراد متقلب ممکن است این کدها را جعل کنند، بنابراین بهتر است این روش را در کنار سایر روش‌ها انجام دهید.

4. بررسی وزن و چگالی

یکی از بارزترین ویژگی‌های طلا، سنگینی آن است. چگالی طلا حدود 19.3 گرم بر سانتی‌متر مکعب است، در حالی که چگالی برنج حدود 8.73 است. این اختلاف تقریبا دو برابر بوده و به ‌سادگی با در دست گرفتن دو قطعه هم‌اندازه قابل تشخیص است.

اگر تجربه در این زمینه داشته باشید، کافی است انگشتر طلای اصل و انگشتر برنجی مشابه را در دو دست خود نگه دارید. بلافاصله متوجه می‌شوید که طلای واقعی وزن سنگین‌تری دارد. این روش حتی نیاز به ابزار خاصی ندارد.

5. تشخیص طلا از برنج با سرکه

سرکه سفید اسید ضعیفی است که واکنش متفاوتی با فلزات نشان می‌دهد. کافی است چند قطره سرکه روی قطعه مورد نظر بریزید. اگر فلز شما طلا باشد، هیچ تغییری رخ نمی‌دهد. اما برنج در تماس با سرکه تغییر رنگ داده و لکه‌های سبز یا قهوه‌ای روی سطح آن ایجاد می‌شود.

تشخیص طلا از برنج با سرکه یکی از سریع‌ترین روش‌هاست و می‌توانید بدون هیچ ابزار خاصی در خانه انجام دهید. تنها نکته مهم این است که اگر روی فلز پوشش یا روکش خاصی وجود داشته باشد، ممکن است نتیجه آزمایش دقیق نباشد.

6. تشخیص طلا از برنج با وایتکس

وایتکس یا سفیدکننده نیز می‌تواند تفاوت طلا و برنج را نشان دهد. کافی است یک قطره از آن را روی سطح فلز بچکانید. اگر قطعه شما لکه‌دار شد یا تغییر رنگ پیدا کرد، احتمال زیادی وجود دارد که برنج باشد. این در حالی است که طلا در برابر وایتکس مقاوم می‌ماند و هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد. از همین رو می‌توانید از این روش حتی برای تشخیص طلای اصل از تقلبی در خانه نیز استفاده کنید. البته یک نکته مهم را باید در نظر بگیرید.

نکته مهم اینجاست که این روش ممکن است به زیورآلات ظریف آسیب برساند. بنابراین اگر قصد دارید روی یک قطعه گران‌بها آزمایش کنید، بهتر است آن را به سرعت با آب بشویید و خشک کنید تا آسیبی نبیند.

7. تشخیص طلا از برنج با ابلیمو

آبلیمو خاصیت اسیدی ملایمی دارد و درست مثل سرکه برای آزمایش مفید است. کافی است چند قطره آبلیمو روی فلز بریزید و چند دقیقه صبر کنید. برنج به سرعت تغییر رنگ می‌دهد و لکه‌های سبز یا قهوه‌ای روی آن ظاهر می‌شود. این در حالی است که طلا بدون تغییر باقی می‌ماند.

این روش یکی از امن‌ترین تست‌ها برای انجام در خانه است و آسیبی به طلا نمی‌رساند. با این حال بهتر است قطعه را بعد از آزمایش با آب بشویید تا رسوب اسید روی آن باقی نماند.

8. تشخیص طلا از برنج با تیزاب

یکی از دقیق‌ترین روش‌ها، استفاده از اسید نیتریک یا همان تیزاب سلطانی است. این روش بیشتر در طلافروشی‌ها یا آزمایشگاه‌های تخصصی انجام می‌شود. وقتی چند قطره تیزاب روی برنج ریخته شود، بلافاصله تغییر رنگ می‌دهد و واکنش شدیدی نشان می‌دهد. اما طلا مقاوم است و تغییری نمی‌کند.

تشخیص طلا از برنج با تیزاب بسیار مطمئن است. اما باید با نهایت احتیاط انجام شود. زیرا این اسید بسیار خورنده و خطرناک است و تماس مستقیم آن با پوست می‌تواند آسیب جدی ایجاد کند.

9. تشخیص طلا از برنج با جوهر نمک

جوهر نمک یا اسید کلریدریک نیز یکی دیگر از موادی است که واکنش فلزات را آشکار می‌کند. ریختن کمی جوهر نمک روی قطعه باعث می‌شود که برنج تغییر رنگ دهد و لکه‌های سبز روی آن ایجاد شود. در حالی که طلا برخلاف برنج بدون تغییر باقی می‌ماند.

آزمایش تشخیص طلا از برنج با جوهر نمک را بهتر است در فضای باز انجام دهید. زیرا بخارات جوهر نمک می‌تواند برای تنفس مضر باشد. همچنین استفاده از دستکش و عینک ایمنی ضروری است تا آسیبی به شما نرسد.

10. استفاده از یخ

روش ساده اما جالب دیگر برای تشخیص طلا از برنج استفاده از یخ است. طلا رسانایی گرمایی بالایی دارد، بنابراین اگر یک تکه یخ روی آن قرار دهید، سریع‌تر ذوب می‌شود. این آزمایش علاوه بر کم خطر بودن، برای بسیاری از افراد نیز تجربه‌ای سرگرم‌کننده محسوب می‌شود.

11. خراشیدن روی سنگ یا سرامیک

یکی از روش‌های سنتی و قدیمی برای تشخیص طلا از برنج، استفاده از سنگ محک یا کاشی سرامیکی بدون لعاب است. برای تشخیص طلا از برنج با سنگ محک کافی است قطعه فلز را روی سطح بکشید. اگر خطی طلایی باقی ماند، فلز طلاست. اما اگر خطی تیره یا سبز ایجاد شد، نشان می‌دهد که با برنج سروکار دارید.

12. آزمایش چگالی با قانون ارشمیدس

برای کسانی که کمی به روش‌های علمی علاقه دارند، قانون ارشمیدس عالی است. کافیست ظرفی پر از آب و یک ترازو داشته باشید. برای استفاده از این روش کافی است که مراحل زیر را انجام دهید.

1. قطعه را ابتدا وزن کنید
2. سپس آن را در آب فرو ببرید و حجم جابه‌جایی آب را اندازه بگیرید.
3. با تقسیم وزن بر حجم، چگالی به دست می‌آید. چگالی طلا نزدیک به ۱۹.۳ است، اما چگالی برنج کمتر از ۱۰ قرار می‌گیرد. این روش یکی از دقیق‌ترین روش‌های تشخیص طلا از برنج در خانه است و هیچ آسیبی به فلز نمی‌رساند.

13. استفاده از دستگاه XRF

پیشرفته‌ترین روش، استفاده از دستگاه فلورسانس اشعه ایکس (XRF) است. این دستگاه ترکیب دقیق فلز را مشخص می‌کند و درصد خلوص طلا را نشان می‌دهد. مزیت بزرگ این روش این است که غیرمخرب است. یعنی هیچ آسیبی به قطعه وارد نمی‌کند. البته این دستگاه‌ها گران‌قیمت هستند و بیشتر در آزمایشگاه‌ها یا طلافروشی‌های معتبر استفاده می‌شوند. اگر قصد دارید مقدار زیادی طلا بخرید یا سرمایه‌گذاری کلانی انجام دهید، استفاده از این روش بهترین گزینه است.

5 شباهت طلا با برنج

گاهی این دو فلز آن‌قدر شبیه‌اند که بدون تست نمی‌توانید تفاوتشان را ببینید. شباهت‌های اصلی عبارت‌اند از:

1. هر دو رنگ زرد دارند.
2. درخشش سطحی آن‌ها در نگاه اول مشابه است.
3. هر دو برای ساخت زیورآلات یا وسایل تزئینی استفاده می‌شوند.
4. برنج مثل طلا قابلیت آبکاری و شکل‌پذیری بالایی دارد.
5. هر دو در قالب سکه یا مدال تقلبی دیده می‌شوند.

چرا تشخیص طلا از برنج اهمیت دارد؟

شناخت تفاوت میان این دو فلز فقط برای جلوگیری از ضرر مالی نیست. گاهی زیورآلات برنجی به‌ جای طلا فروخته می‌شوند و فرد خریدار تصور می‌کند سرمایه‌گذاری کرده است. این در حالی است که ارزش واقعی فلز بسیار کمتر است. تشخیص سکه طلا از برنج هم بسیار مهم است، چون بازار پر از سکه‌های تقلبی است.

از طرف دیگر، بعضی افراد به مس یا روی موجود در برنج حساسیت پوستی دارند. بنابراین ناآگاهی می‌تواند سلامت آن‌ها را هم به خطر بیندازد. با یادگیری روش تشخیص طلا از برنج هم با خیال جمع خرید می‌کنید و هم سرمایه‌تان را ایمن نگه می‌دارید.

سخن پایانی

دیدیم که تشخیص طلا از برنج به هیچ عنوان کار پیچیده‌ای نیست. فقط باید با روش‌های درست و مطمئن آشنا باشید. از بررسی رنگ و وزن گرفته تا تست‌های ساده خانگی مثل تشخیص طلا از برنج با سرکه یا تشخیص طلا از برنج با وایتکس همگی می‌توانند در مواقع ضروری کمک‌تان کنند. روش‌های حرفه‌ای‌تر مثل تیزاب و سنگ محک هم برای زمانی است که می‌خواهید با دقت بیشتری تصمیم بگیرید.

هرکدام از این تست‌ها بخشی از حقیقت را نشان می‌دهند، اما ترکیب چند روش بهترین نتیجه را می‌دهد. طلاین همیشه روی اصالت و ارزش واقعی طلا تأکید دارد و کیفیت طلای آب شده آنلاین برای سرمایه‌گذاری را تضمین می‌کند. اگر می‌خواهید با خرید طلای فیزیکی سرمایه‌‎گذاری کنید نیز کافی است به روش‌هایی که به شما آموزش دادیم، عمل کنید. خوشحال می‌شویم در این این زمینه تجربیات شما را نیز بشنویم.

سوالات متداول