افزایش چشم‌گیر قیمت طلا و سکه در سال‌های اخیر باعث شده تا بسیاری از افراد برای سرمایه‌گذاری سراغ خرید سکه بروند. اما در کنار این افزایش تقاضا، موضوعی به نام مالیات سکه هم اهمیت بیشتری پیدا کرده است. از سال ۱۳۹۷ به بعد، افرادی که سکه از بانک مرکزی خریده‌اند، موظف به پرداخت مالیات هستند. حالا این سؤال پیش می‌آید که مالیات سکه چه‌قدر است؟ و چطور محاسبه می‌شود؟ اگر قصد خرید یا فروش سکه دارید، این مطلب از طلاین را با دقت دنبال کنید تا با قوانین، فرمول‌ها و معافیت‌ها آشنا شوید.
فهرست مطالب
مالیات سکه چیست؟
مالیات سکه بانک مرکزی نوعی مالیات بر درآمد بوده که از سال ۱۳۹۷ برای کنترل بازار و جلوگیری از سودجویی وضع شده است. برای این نوع مالیات، دولت تنها افرادی را مشمول می‌داند که از بانک مرکزی سکه خریده‌اند.
هدف از مالیات سکه چیست؟
سازمان امور مالیاتی با وضع مالیات بر خرید و فروش سکه، سه هدف عمده را دنبال می‌کند:
- کنترل نوسانات بازار طلا و سکه
- جلوگیری از سفته‌بازی
- شفاف‌سازی درآمدهای افراد
با افزایش شفافیت در گردش سکه، دولت می‌تواند بر فعالیت‌های اقتصادی نظارت دقیق‌تری داشته باشد و از بروز بحران‌های مالی ناشی از سفته‌بازی یا سوداگری جلوگیری کند.
مالیات سکه چه قدر است؟
میزان مالیات سکه بستگی به تعداد سکه‌هایی دارد که در یک سال از بانک مرکزی خریده‌اید. در سال ۱۴۰۴ هم مانند سال‌های قبل، برای خریداران تعداد مشخصی معافیت در نظر گرفته شده است. نرخ‌های مالیاتی به‌صورت مقطوع و پلکانی محاسبه می‌شود.
جدول مالیات سکه 1404
در ادامه می‌توانید جدول مالیات سکه 1404 را مشاهده کنید. مالیات سکه به صورت پلکانی محاسبه می‌شود. در ادامه مطلب نحوه محاسبه را نیز با ذکر مثال برایتان توضیح می‌دهیم.
| تعداد سکه | مبلغ مالیات برای هر سکه |
| ۱ تا ۱۰ سکه | معاف از مالیات |
| ۱۱ تا ۳۰ سکه | ۴۰۰٬۰۰۰ تومان |
| ۳۱ تا ۵۰ سکه | ۵۲۰٬۰۰۰ تومان |
| ۵۱ تا ۱۸۵ سکه | ۶۵۰٬۰۰۰ تومان |
| بیش از ۱۸۵ سکه | محاسبه بر اساس سود خالص + الزام ارسال اظهارنامه |
مالیات سکه چگونه محاسبه می‌شود؟
محاسبه مالیات سکه به دو روش اصلی انجام می‌شود که بسته به تعداد سکه‌ها و نوع فعالیت شما متفاوت است. در هر دو حالت، هدف این است که سازمان امور مالیاتی بتواند مالیات را به‌درستی و عادلانه دریافت کند.
حالت اول: مالیات مقطوع بر اساس تعداد سکه‌ها
در این روش، فقط تعداد سکه‌های خریداری‌شده اهمیت دارد و سود یا زیان ناشی از خرید و فروش سکه‌ها در نظر گرفته نمی‌شود. این روش بیشتر برای افرادی است که تعداد سکه‌های آن‌ها زیر یک حد مشخص بوده و معاملات آن‌ها به‌صورت محدود انجام شده است. مثلا اگر در یک سال مجموعاً ۱۷۰ سکه خریداری کرده باشید، مالیات به صورت جداگانه بر اساس تعداد سکه‌های هر دسته و نرخ مالیات تعیین می‌شود:
- برای ۳۰ سکه، مالیات برابر است با: ۳۰ × ۴۰۰٬۰۰۰ = ۱۲ میلیون تومان
- برای ۲۰ سکه، مالیات برابر است با: ۲۰ × ۵۲۰٬۰۰۰ = ۱۰٫۴ میلیون تومان
- برای ۱۱۰ سکه، مالیات برابر است با: ۱۱۰ × ۶۵۰٬۰۰۰ = ۷۱٫۵ میلیون تومان
- مجموع مالیات پرداختی: ۹۳٫۹ میلیون تومان
در این حالت سود یا زیان شما در نظر گرفته نمی‌شود و مالیات تنها براساس تعداد سکه محاسبه می‌شود.
حالت دوم: مالیات بر سود خالص فروش سکه
این حالت بیشتر برای کسانی است که تعداد سکه‌های خریداری‌شده آن‌ها بیش از ۱۸۵ عدد است یا به شکل حرفه‌ای و در قالب کسب‌وکار به خرید و فروش سکه مشغولند. در این روش، مالیات بر سود واقعی شما اعمال می‌شود و مزیت آن این است که تنها از سود کسب‌شده مالیات دریافت می‌شود، نه کل مبلغ خرید. فرمول محاسبه مالیات در این روش به شرح زیر است:
مالیات = نرخ مالیات × (قیمت فروش – قیمت خرید – هزینه‌ها)
نرخ مالیات متغیر است و معمولاً بین ۱۵٪ تا ۲۵٪ بسته به شرایط و نوع فعالیت تغییر می‌کند. مثلاً اگر قیمت فروش سکه‌ها بیشتر از قیمت خرید به همراه هزینه‌های جانبی باشد، مالیات فقط بر روی این سود خالص اعمال می‌شود. همچنین هزینه‌ها نیز شامل هر نوع هزینه جانبی مانند هزینه حمل و نقل یا نگهداری سکه می‌شود.
نحوه پرداخت مالیات سکه
پرداخت مالیات سکه به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه رسمی سازمان امور مالیاتی انجام می‌شود. مراحل پرداخت مالیات به این صورت است:
- وارد سایت رسمی سازمان امور مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir شوید.
- با استفاده از کد ملی و اطلاعات شخصی وارد حساب کاربری خود شوید.
- در صفحه اصلی، وضعیت مالیاتی خود را مشاهده کنید.
- اگر مالیات سکه برای شما تعیین شده باشد، یک پیام نارنجی‌رنگ با جزئیات مالیات مشاهده خواهید کرد.
- نحوه پرداخت مالیات را انتخاب کنید. شما می‌توانید به صورت نقدی یا اقساط در ۴ قسط اقدام به پرداخت کنید.
- پس از انتخاب نحوه پرداخت، قبض مالیاتی صادر می‌شود و می‌توانید به صورت آنلاین مبلغ را پرداخت کنید.
معمولاً مهلت پرداخت مالیات سکه تا تیر یا مرداد هر سال است. پرداخت به موقع مالیات، از جریمه‌های دیرکرد جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود امور مالی شما بدون مشکل انجام شود.
نحوه استعلام مالیات سکه
اگر می‌خواهید وضعیت مالیاتی خود را بررسی کنید یا مطمئن شوید که مالیاتی برای شما تعیین شده یا خیر، می‌توانید به راحتی از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی اقدام کنید.
مراحل استعلام مالیات سکه با کد ملی
- وارد سایت my.tax.gov.ir شوید.
- با کد ملی خود وارد حساب کاربری شوید.
- در داشبورد، پیام نارنجی‌رنگ مربوط به مالیات سکه را مشاهده کنید.
- اطلاعات مربوط به تعداد سکه‌ها و مبلغ مالیات را دقیق ببینید و در صورت نیاز پرداخت را انجام دهید.
این به شما کمک می‌کند تا بدون مراجعه حضوری و صرف زمان زیاد، وضعیت مالیاتی خود را به راحتی مدیریت کنید.
چه کسانی باید مالیات سکه بدهند؟
مطابق با اعلام سازمان امور مالیاتی، مالیات سکه شامل افرادی می‌شود که در یک سال بیش از ۱۰ عدد سکه از بانک مرکزی خریداری کرده‌اند. بنابراین افراد زیر موظف هستند تا مالیات سکه خود را پرداخت کنند:
- خریداران بیش از ۱۰ سکه در سال
- افرادی که سکه را با هدف کسب سود خریداری کرده‌اند.
- اشخاصی که فعالیت مستمر در خرید و فروش سکه دارند و این کار برای آن‌ها به‌مثابه کسب‌وکار است.
کسانی که از بازار آزاد یا صرافی‌ها خرید کرده‌اند، معمولاً مشمول مالیات نمی‌شوند، مگر اینکه حجم خریدها بسیار بالا و مستمر باشد.
چه افرادی معاف از مالیات سکه هستند؟
اگر شما جزء افرادی هستید که تعداد کمی سکه در طول سال خریداری کرده‌اید یا هدف‌تان از خرید، استفاده شخصی بوده است، احتمال زیاد شامل معافیت مالیاتی سکه شوید. قانون مالیاتی برای اینکه مردم عادی را از پرداخت‌های اضافی دور نگه دارد، استثناهایی در نظر گرفته است.
مثلاً کسانی که در یک سال حداکثر ۱۰ عدد سکه از بانک مرکزی خریداری کرده‌اند، نیازی به پرداخت مالیات ندارند. این عدد برای سال‌های خاص مانند ۱۳۹۷، ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ با توجه به سیاست‌های دولت متفاوت بوده است؛ به‌طور مشخص، در سال ۱۳۹۷ خرید تا ۲۰ عدد سکه، در سال ۱۳۹۸ تا ۱۰ عدد و در سال ۱۳۹۹ تنها تا ۵ عدد سکه مشمول معافیت مالیاتی می‌شود.
شرایط مالیات سکه‌هایی که نگه داشته‌ایم چگونه است؟
از سوی دیگر، اگر سکه‌هایی که خریداری کرده‌اید را صرفاً نگه داشته‌اید و به فروش نرسانده‌اید، مثل سکه‌هایی که بابت مهریه واگذار کرده‌اید یا آن‌ها را به‌عنوان سرمایه‌گذاری بلندمدت کنار گذاشته‌اید، باز هم مشمول پرداخت مالیات نخواهید بود. البته نکته مهم این است که اداره مالیات نیاز به اثبات استفاده غیرتجاری از سکه‌ها دارد؛ یعنی اگر بفروشید یا در حساب بانکی شما گردش مالی مرتبط با فروش سکه ثبت شود، دیگر نمی‌توانید ادعای معافیت داشته باشید.
همچنین، سکه‌هایی که پیش از سال ۱۳۹۷ خریداری شده‌اند، خارج از شمول قوانین جدید مالیاتی محسوب می‌شوند. چرا که اجرای طرح مالیات بر درآمد حاصل از سکه‌های بانکی، از سال ۱۳۹۷ آغاز شده و پیش از آن، ضوابطی در این زمینه وجود نداشته است.
در چه شرایطی مالیات سکه را پرداخت نمی‌کنیم؟
اگر گواهی سپرده سکه را از بورس بخرید، مشمول مالیات سکه قرار نمی‌گیرید. همچنین اگر سکه‌ها از طریق مهریه به شما منتقل شده‌اند، باز هم پرداخت مالیات بر عهده شما نیست. البته این به شرطی است که سکه های مهریه را نفروخته باشید. در غیر این صورت باید باید مالیات را پرداخت کنید.
در صورت عدم پرداخت مالیات سکه چه اتفاقی می‌افتد؟
یکی از نکات مهم درباره مالیات سکه این است که اگر مالیات خود را به‌موقع پرداخت نکنید، با پیامدهای قانونی و مالی جدی مواجه می‌شوید. عدم پرداخت مالیات سکه نه تنها مشکلات مالی به همراه دارد، بلکه ممکن است برای فعالیت‌های مالی شما در آینده هم محدودیت ایجاد کند.
جریمه دیرکرد مالیات
اولین مجازات برای کسانی که مالیات سکه را دیر پرداخت کنند، جریمه دیرکرد است. این جریمه به صورت ماهانه و معادل ۲.۵ درصد از مبلغ مالیات باقی‌مانده محاسبه می‌شود. یعنی هر ماه که پرداخت مالیات به تعویق بیفتد، مبلغ جریمه به میزان مالیات اضافه شده و بدهی شما بیشتر می‌شود. این موضوع باعث می‌شود تا پرداخت به موقع مالیات اهمیت زیادی داشته باشد.
مسدود شدن حساب بانکی
اگر مالیات سکه 1404 را پرداخت نکنید و در این موضوع تأخیر زیادی داشته باشید، سازمان امور مالیاتی می‌تواند حساب‌های بانکی شما را مسدود کند. این اقدام به معنی این است که دسترسی شما به پول‌های موجود در حساب بانکی محدود می‌شود و این موضوع می‌تواند مشکلات مالی بزرگی برای شما به وجود بیاورد.
توقیف اموال
یکی دیگر از اقدامات سختگیرانه سازمان مالیاتی، توقیف اموال است. اگر شما به پرداخت مالیات سکه خود تمکین نکرده و بدهی‌تان را تسویه نکنید، ممکن است اموال منقول یا غیرمنقول شما توسط مراجع قانونی توقیف شود تا بدهی مالیاتی تسویه شود. این موضوع شامل خودرو، ملک، حساب‌های بانکی و سایر دارایی‌ها می‌شود.
محدودیت در استفاده از خدمات بانکی
علاوه بر مسدود شدن حساب‌ها، عدم پرداخت مالیات سکه می‌تواند موجب شود که شما از برخی خدمات بانکی مانند دریافت وام، افتتاح حساب جدید یا انجام تراکنش‌های مالی بزرگ محروم شوید. این محدودیت‌ها تاثیر قابل توجهی بر توانایی مالی و اقتصادی شما خواهند داشت.
نحوه اعتراض به مالیات سکه
اگر با مبلغ مالیاتی که توسط سازمان امور مالیاتی برای شما تعیین شده موافق نیستید، قانون برای شما حق اعتراض قائل شده است و می‌توانید از طریق سامانه رسمی سازمان امور مالیاتی درخواست بازبینی بدهید. روند اعتراض به مالیات سکه به شرح زیر است:
- وارد سایت رسمی مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir شوید.
- با کد ملی و اطلاعات خود وارد حساب کاربری شوید.
- گزینه «اعتراض» را انتخاب کنید.
- مدارک و مستندات مربوط به اعتراض خود را آپلود کنید و توضیح دهید چرا با مالیات تعیین‌شده موافق نیستید.
- منتظر بررسی پرونده و اعلام نتیجه از طریق سامانه بمانید.
مهلت اعتراض چند روز است؟
باید توجه داشته باشید که مهلت اعتراض به مالیات سکه حداکثر ۳۰ روز پس از دریافت برگ تشخیص مالیاتی است. پس اگر دیر اقدام کنید، دیگر حق اعتراض نخواهید داشت و مالیات تعیین شده به‌صورت قطعی اجرا خواهد شد.
مالیات سکه زمان پرداخت مهریه
موضوع مالیات سکه ازدواج وقتی پیچیده‌تر می‌شود که پای مهریه وسط باشد. در صورتی که مرد به جای پول نقد، مهریه را به صورت سکه به زن پرداخت کند، قوانین مالیاتی متفاوتی اعمال می‌شود.
- اگر زن سکه‌ها را نگه دارد و قصد فروش نداشته باشد، هیچ مالیاتی به او تعلق نمی‌گیرد.
- اما اگر زن تصمیم بگیرد سکه‌ها را بفروشد، باید مالیات سکه مهریه را بر اساس سود حاصل از فروش پرداخت کند. یعنی مالیات بر درآمد فروش سکه محاسبه و دریافت می‌شود.
نکته مهم درباره مهریه‌های بزرگ
فقط زمانی که تعداد سکه‌های مهریه بیش از ۱۱۰ عدد باشد، ضمانت اجرایی مالیاتی برای پرداخت مالیات فعال می‌شود و زن باید مالیات سکه برای مهریه را پرداخت کند. این قانون کمک می‌کند تا مهریه‌های کوچک از پرداخت مالیات معاف باشند و فشار مالی بی‌مورد به افراد وارد نشود.
سخن پایانی
اگر سکه می‌خرید، باید از قوانین مالیاتی هم مطلع باشید. حالا می‌دانید مالیات سکه چه قدر است و در چه شرایطی باید آن را بپردازید. فرقی نمی‌کند برای سرمایه‌گذاری، مهریه یا پس‌انداز سکه تهیه کرده‌اید؛ اگر از بانک مرکزی خرید کرده‌اید، احتمالاً مشمول پرداخت مالیات هستید. فراموش نکنید که سامانه مالیاتی کشور، امکان استعلام مالیات سکه با کد ملی را در اختیار شما گذاشته است.در مجموع به جای خرید سکه، اگر به فکر سرمایه‌گذاری مطمئن هستید، می‌توانید خرید طلای آب شده را هم در برنامه خود قرار دهید. با طلاین می‌توانید طلای آب‌شده آنلاین خریداری کرده و سرمایه‌تان را حفظ کنید.
سوالات متداول
1. آیا فروش شمش طلا مالیات دارد؟
بله. اگر فروش شمش باعث سود شود، باید مالیات بر سود سرمایه را بپردازید.
2. آیا شرکت در حراج سکه مالیات دارد؟
بله. اگر تعداد سکه‌های دریافتی بیش از حد معافیت باشد، مالیات تعلق می‌گیرد.
3. مالیات سکه پارسیان چقدر است؟
مالیات سکه پارسیان بستگی به تعداد سکه دارد. معمولاً تا ۱۰ عدد معاف است و برای تعداد بیشتر مطابق جدول مالیات محاسبه می‌شود.
4. آیا خرید سکه از بورس مالیات دارد؟
خیر. خرید سکه از بورس معمولاً مشمول مالیات نیست.
