تورم پنهان چیست؟ آیا خطرناک‌تر از تورم آشکار است؟

تورم پنهان نوعی از تورم است که در آن با افزایش قیمت‌ها روبرو نیستیم. در این نوع تورم، کمیت یا کیفیت کالاها و خدمات کاهش پیدا می کند. تورم پنهان نیز خطرناک‌تر از تورم آشکار است. زیرا در تورم آشکار مستقیما با افزایش قیمت کالاها و خدمات روبرو هستید و بدین ترتیب پس از مدتی راهکار مقابله با آن را تا حدی به دست می‌آورید. اما در تورم پنهان این گونه نیست.

تورم پنهان چیست؟ گاهی وقت‌ها گرانی درست روبه‌روی چشم‌مان اتفاق نمی‌افتد، اما می‌بینیم که جیب‌مان آرام و بی‌صدا خالی‌ و خالی‌تر می‌شود. شاید قیمت برچسب روی کالا تغییر نکند، اما کیفیتش پایین‌تر برود یا بسته‌ای که دیروز 10 تا بود، امروز 8 تا شده باشد. این همان تورم پنهان است. تورمی که شاید صد برابر خطرناک‌تر از تورم آشکار باشد، چون حتی متوجه وجودش نمی‌شویم. حالا در کشوری که هر روز سفره‌های مردم کوچک‌تر می‌شود، دانستن تفاوت تورم پنهان و آشکار نه ‌فقط یک کنجکاوی اقتصادی، بلکه ضرورتی برای تصمیم‌های مالی روزمره ماست. در ادامه این مقاله از طلاین همراه ما باشید تا بیشتر با تورم پنهان آشنا شوید.

معرفی تورم پنهان

وقتی می‌پرسیم «تورم پنهان چیست؟» در واقع داریم سراغ یکی از ترفندهای اقتصاد می‌رویم. تورمی که درست مثل سایه عمل می‌کند. در واقع وجود دارد اما به ‌راحتی دیده نمی‌شود. در ظاهر، قیمت روی برچسب کالا ثابت است و هیچ خبری از جهش قیمتی آشکار نیست. اما در پشت پرده، همان محصول کم‌کم تغییر می‌کند. 

بسته‌های خوراکی کوچکتر می‌شوند، مواد اولیه کیفیت پایین‌تری پیدا می‌کنند یا خدماتی که قبلا کامل ارائه می‌شد، حالا ناقص‌تر به دست مشتری می‌رسد. بهتر است با یک مثال آن را توضیح دهیم. تصور کنید بسته چیپس محبوب‌تان دیروز 60 گرم بود و امروز 45 گرم شده، بدون آن ‌که قیمتش تغییر کند. 

یا بطری نوشابه‌ای که همیشه برای چهار نفر کافی بود، حالا فقط سه لیوان پر می‌کند. این همان تورم پنهان است. دزد خاموشی که به‌ جای حمله مستقیم از راه‌های ظریف سراغ جیب مردم می‌آید. خطرش هم اینجاست که حتی اگر هوشیار باشید احتمالا مدت‌ها طول می‌کشد که متوجه اثراتش بشوید. چون حتی همان نان لواش و شیر صبحانه هم درگیرش هستند و شما نمی‌دانید. 

تورم پنهان نیز به دو دسته تورم کمی و تورم کیفی تقسیم می‌شود. تورم پنهان کمی بیشتر در کالاهای دسته‌بندی دیده می‌شود و تورم پنهان کیفی را در کالاهای غیر بسته بندی می‌توانید مشاهده کنید. اما علاوه بر تورم پنهان، تورم آشکا را نیز داریم. البته برای این که بدانید در مجموع در چه شرایطی تورم ایجاد می‌شود، می توانید مقاله تورم چیست را مطالعه کنید.

تورم آشکار چیست؟

برای اینکه بهتر بفهمیم تورم پنهان چیست باید آن را در کنار رقیب قدیمی‌اش، یعنی تورم آشکار قرار دهیم. تورم آشکار درست مثل زنگ خطر آتش‌سوزی عمل می‌کند؛ ناگهان روشن می‌شود و همه متوجه می‌شوند. در این حالت، قیمت‌ها به صورت آشکار بالا می‌روند. 

تفاوت این دو درست مثل تفاوت بین دزد سرگردنه و جیب‌بری است. یکی با سروصدا سراغت می‌آید و دیگری بدون ‌هیچ نشانه‌ای، آرام آرام دارایی‌ات را می‌قاپد. برخلاف تورم آشکار، در تورم پنهان با افزایش قیمت‌ها روبرو نیستیم. همان طور که گفته شد، تنها کیفیت یا کمیت کالاها و خدمات کاهش پیدا می‌کند. 

در مجموع هر دو نوع تورم در نهایت به ضرر مردم است. به همین دلیل در این شرایط حفظ ارزش پول به یک مسئله اساسی برای بسیاری از آن‌ها تبدیل می‌شود. برخی از مردم به خرید طلای آب‌شده روی می‌آورند و برخی دیگر نیز دارایی‌های دیگر مانند بورس، مسکن و… را انتخاب می کنند. در جدول زیر به خوبی می‌توانید تفاوت این دو را مشاهده کنید.

ویژگی	تورم آشکار	تورم پنهان
تغییر قیمت	افزایش واضح قیمت‌ها	قیمت ثابت اما حجم یا کیفیت پایین‌تر کالا یا خدمات
وضوح برای مردم	به‌ راحتی قابل‌تشخیص	پنهانی و آرام پیش می‌رود
تاثیر بر اقتصاد روزمره مردم	فوری و آشکار	تدریجی و نامرئی

آیا تورم پنهان خطرناک‌تر از تورم آشکار است؟

این پرسش سال‌هاست ذهن اقتصاددان‌ها و مردم عادی را درگیر کرده. وقتی همه‌ چیز را روی ترازو می‌گذاریم، تورم پنهان گاهی حتی از تورم آشکار خطرناک‌تر به نظر می‌رسد. چرا؟ چون وقتی دشمن دیده نمی‌شود، مقابله با او هم سخت‌تر می‌شود. دلایل خطرناک‌تر بودن تورم پنهان به شرح زیر است:

ضربه تدریجی و فرسایشی

تورم آشکار، تکان ناگهانی است. همه بلافاصله متوجه گرانی می‌شوند و شاید تصمیم بگیرند مصرفشان را کم کنند. اما تورم پنهان درست مثل قطره‌ آبی است که مدام روی سنگ می‌چکد. در کوتاه ‌مدت دیده نمی‌شود، اما در بلندمدت حفره‌ای عمیق ایجاد می‌کند.

از دست دادن اعتماد عمومی

وقتی مردم می‌فهمند کیفیت کالاها کم شده یا حجم محصولات کمتر شده، احساس فریب خوردگی دارند. این حس، بی‌اعتمادی به تولیدکننده و حتی نظام اقتصادی را بیشتر می‌کند.

بازی روانی با مصرف‌کننده

شاید افزایش قیمت قابل ‌قبول‌تر باشد. چون لااقل صریح است. اما وقتی تورم پنهان، بی‌صدا کیفیت زندگی را پایین می‌آورد، نوعی طنز تلخ شکل می‌گیرد. مردم پول همان دیروز را می‌پردازند، اما محصول امروزشان نصف ارزش دیروز را دارد.

به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران معتقدند پاسخ به پرسش «آیا تورم پنهان خطرناک‌تر از تورم آشکار است؟» مثبت است. این نوع تورم با آرامش ظاهری‌اش همانند آتشی است که زیر خاکستر پنهان شده؛ تا زمانی که شعله‌ ور نشود، کسی خطر واقعی‌ آن را را درک نمی‌کند. از همین رو در این شرایط می‌توانید روی به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های دیگر بیاورید. به عنوان مثال کارشناسان اقتصادی معتقد هستند که طلا پشتوانه‌ای در برابر تورم است.

سخن پایانی

حالا که روشن شد تورم پنهان چیست؟ و چه تفاوتی با تورم آشکار دارد، می‌توانیم بهتر تصمیم بگیریم. فهمیدیم تورم آشکار افزایش آشکار قیمت‌ها است، اما تورم پنهان کاهش کیفیت و کمیت کالاها و خدمات است. در نهایت، اقتصاد همیشه پر از چالش و نوسان است، اما کسی که با چشم باز حرکت کند، کمتر غافلگیر می‌شود. همین شناخت ساده، پتانسیل این را دارد که اولین قدم برای انتخاب‌های مالی هوشمندانه‌تر باشد.

پس دانستن، مثل چراغی است که در تاریکی به دست می‌گیریم. چراغی که کمک می‌کند در مسیر پرپیچ ‌وخم امروز، گام‌های مطمئن‌تری برداریم. از همین رو برای این که تورم ارزش پول شما را کاهش ندهد، می‌توانید حتی با بودجه محدود در یکی از بهترین دارایی‌های مناسب برای در دوران تورم، یعنی طلای آب‌شده، سرمایه‌گذاری کنید. پلتفرم طلاین در همین راستا در کنار شما عزیزان است و می‌توانید در آن معاملات طلای آب‌شده را به راحتی انجام دهید.

سوالات متداول