سکه طرح قدیم چیست؟ منظور از سکه طرح قدیم در واقع یکی از انواع سکه بهار آزادی است که از سال 1358 تا 1370 ضرب می شد. این سکه ها از نظر عیار و وزن تفاوتی با سکه طرح جدید ندارد و صرفا طراحی ظاهری آن متفاوت است.
فهرست مطالب
شاید برای شما هم این سؤال پیش‌آمده باشد که سکه طرح قدیم چیست؟ در واقع بسیاری از ما سکهها را تنها با عباراتی مثل «سکه تمام» «نیم‌سکه» و «ربع‌سکه» می‌شناسیم و وقتی کسی بپرسد طرح قدیم یا طرح جدید ممکن است گیج شویم و ندانیم تفاوت سکه طرح قدیم و جدید در چیست؟ بدین ترتیب برای یک خرید یا سرمایه‌گذاری مطمئن، باید سکههای مختلف را شناخت و از بین آنها دست به انتخاب زد. در اینجا تلاش خواهیم کرد تا سکه طرح قدیم و ویژگی‌های آن را برای شما شرح دهیم. در ادامه این مقاله از طلاین همراه باشید.
تاریخچه سکه طلا در ایران
سکه طلا برای اولین بار در دوران حکومت مادها یا اوایل حکومت سلسله هخامنشیان ضرب شد. بیشتر منابع حاکی از آن است که داریوش اول یا همان داریوش بزرگ، اولین پادشاهی بود که دستور ضرب سکه طلا و نقره را صادر کرد. تقریبا 515 سال قبل از میلاد مسیح بود که سکههای طلا (سکه دریک) و نقره (شکل) ضرب شدند.
سکههایی که در آن دوران ضرب میشدند، حاوی تصاویری از پادشاهان با شمایل گوناگون بودند و به مرور با تغییر سلسله‌های پادشاهی، تغییر کردند. گذشت و گذشت تا رسیدیم به سکههایی که در دوران پهلوی ضرب میشدند و به عنوان ابزاری برای سرمایه‌گذاری و همچنین پشتوانه ارزش کشور بودند. در نهایت بعدها سکه بهار آزادی طرح قدیم و از سال 1370 سکه طرح جدید و امامی تولید شد.
منظور از سکه طرح قدیم چیست؟
سکه طرح قدیم سکههایی است که توسط دولت بین سال‌های 58 تا 70 شمسی تولید شدند. در پشت طرح روی این سکهها، حرم امام رضا (ع) و در جلو آن نام حضرت علی (ع) طرح بانک ملی ایران نقش بسته است. امروزه اما سکههای طرح قدیم به خاطر ضرب سکه طرح جدید، تقاضای کمتری در بازار دارند و بنابراین قیمت سکه بهار آزادی طرح قدیم کمتر از سکه طرح جدید است. سکه طرح قدیم ارزش تاریخی دارند و همچنان برای سرمایه‌گذاری در بازار مورد استفاده هستند.
ویژگی سکه طرح قدیم چیست؟
سکه تمام بهار آزادی را می‌توان از دو جهت «طراحی» و «قطع» دسته‌بندی کرد. این سکهها از نظر قطع به انواع «ربع»، «نیم»، «تمام»، «دو و نیم» و «پنج» تقسیم میشوند. اما چیزی که در اینجا برای ما اهمیت دارد طراحی این سکهها است. همان طور که گفتیم سکههای بهار آزادی به دو نوع «طرح قدیم» و «طرح جدید یا امامی» تقسیم میشوند.
عمده تفاوت سکههای طرح جدید و قدیم نیز به‌دلیل همین طراحی و ویژگی‌های ظاهری و سال ضرب و توزیع آنها به بازار است. سکه طرح قدیم نیز نوعی سکه بهار آزادی محسوب میشود. با ضرب سکه طرح جدید یا امامی که از سال ۱۳۷۰ آغاز شد، ضرب سکه طرح قدیم پایان پیدا کرد. بدین ترتیب سکه طرح قدیم از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ ضرب شد. در مجموع ویژگی سکههای طرح قدیم شامل موارد زیر است:
- نقدشوندگی کمتر در مقایسه با سکه طرح جدید
- شامل تصویر بانک مرکزی و نام امام علی (ع) در جلوی سکه و بارگاه امام رضا (ع) در پشت سکه
- سال ضرب: 1358 – 1370
- وزن: ۸.۱۳۵۹۸ گرم
- عیار: ۹۰۰ در هزار (عیار ۲۱.۶)
- ضخامت: 1.7 میلی متر
- میزان تقاضای کمتر در مقایسه با سکه طرح جدید
- حباب قیمتی کمتر در مقایسه با سکه طرح جدید
- مناسب برای کلکسیونرها، سرمایه‌گذاری بلندمدت
تفاوت بین سکه طرح جدید یا امامی و سکه طرح قدیم چیست؟
درواقع هیچ فرقی بین عیار و وزن سکههای طرح قدیم و جدید وجود ندارد و هر دو با عیار ۹۰۰ در هزار و وزن ۸٫۱۳۵۹۸ گرم ضرب شدهاند. اما این دو سکه هم در ویژگی‌های ظاهری متفاوت‌اند و هم قیمت‌های متفاوتی برای معامله را به خود اختصاص می‌دهند. برای دانستن درباره تفاوت‌های بیشتر بین این دو سکه توصیه می‌کنیم مقاله تفاوت سکه بهار آزادی و سکه امامی را مطالعه کنید.
تفاوت سکه طرح قدیم و جدید در یک نگاه
| ویژگی | سکه طرح قدیم | سکه طرح جدید |
| سال ضرب | 1358 – 1370 | 1370 به بعد |
| وزن | ۸.۱۳۵۹۸ گرم | ۸.۱۳۵۹۸ گرم |
| عیار | ۹۰۰ در هزار (عیار ۲۱.۶) | ۹۰۰ در هزار (عیار ۲۱.۶) |
| میزان تقاضا | کمتر | بیشتر |
| میزان حباب قیمتی | کمتر | بیشتر |
| مناسب برای | کلکسیونرها و سرمایه‌گذاری بلندمدت | سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و میان‌مدت |
| نقدشوندگی | کمتر | بیشتر |
ویژگی ظاهری سکه طرح قدیم چیست؟
تصویر روی سکه طرح قدیم، طراحی‌ای با نام حضرت علی و قید عبارت «بانک ملی ایران» در زیر آن است. در سمت دیگر این سکه نیز بارگاه امام رضا (ع) به همراه عبارت «نخستین بهار آزادی» مشاهد میشود. این در حالی است که سکههای طرح جدید یا امامی، طرحی متفاوت داشته و چهره امام خمینی عنصر اصلی بکار رفته در طراحی آنهاست. عکس سکه طرح قدیم و جدید را میتوانید مشاهده کنید.
انواع سکه طرح قدیم
سکه طرح قدیم شامل سکه تمام، نیم سکه و ربع سکه است. تمامی این سکهها از لحاظ عیار، ابعاد، وزن و… ویژگی‌های اصلی فرقی با سکههای طرح جدید ندارند. تنها تفاوت‌ها در ظاهر این سکهها است. به طور مثال تفاوت ربع سکه قدیم و جدید را در جدول زیر آورده‌ایم:
| ویژگی | ربع سکه طرح قدیم | ربع سکه طرح جدید |
| تاریخ ضرب حک شده روی سکه | قبل از 1386 و مطابق با سال ضرب | همواره 1386 |
| وزن و عیار | 2/033 گرم، 21.6 عیار | 2/033 گرم، 21.6 عیار |
| ارزش تاریخی | بیشتر | کمتر |
| نقدشوندگی | کمتر | بیشتر |
| مناسب برای | کلکسیون و سرمایه‌گذاری بلندمدت | سرمایه‌گذاری کوتاه مدت |
تفاوت نیم سکه طرح جدید و قدیم نیز فقط در شکل ظاهری آن و وکیوم است و از لحاظ عیار و وزن و ابعاد فرقی با هم ندارند.
عوامل مؤثر بر قیمت سکه طرح قدیم چیست؟
شاید این‌طور به نظر برسد که با توجه به یکسان بودن خصوصیات اصلی سکه طرح قدیم و طرح جدید، این دو سکه باید قیمت مشابهی داشته باشند. اما داستان بازار سکه پیچیده‌تر است. سکه‌ای که هم‌اکنون مبنای قیمت بازار سکه محسوب میشود، سکه امامی است و معمولاً دیگر سکهها مانند نیم، ربع و گرمی تحت‌تأثیر نرخ سکه تمام طرح جدید هستند. سکه طرح قدیم با قیمتی کمتر از قیمت سکه امامی معامله میشود. در مجموع اما عواملی که روی قیمت سکه طرح قدیم تاثیر دارند، شامل موارد زیر هستند:
- هزینه ضرب سکه نیز روی قیمت آن موثر است.
- نوسانات انس جهانی طلا که در نهایت روی قیمت سکه امامی تاثیر می‌گذارد. قیمت سکه امامی نیز روی قیمت سکه طرح قدیم موثر است.
- نوسانات دلار در بازار نیز روی قیمت طلا و سکه تاثیر دارد.
- سیاست‌های دولت و تغییر قوانین روی قیمت تاثیر می‌گذارد.
- عرضه و تقاضا در بازار و تعداد معاملات در بازار روی قیمت سکه موثر است.
- در واقع زمانی که نقدینگی بازار بالا باشد، اختلاف قیمت سکه طرح قدیم و جدید کم میشود.
- حباب قیمتی کمتر در مقایسه با سکههای طرح جدید
- تقاضای فصلی مثلا در عید نوروز باعث تغییر قیمت سکه میشود.
- وضعیت سیاسی و روانی بازار و تحریم‌ها نیز روی قیمت سکه تاثیر دارد.
علت اختلاف قیمت سکه طرح جدید و سکه طرح قدیم چیست؟
در کنار سکه تمام طرح جدید (امامی) که از سال ۱۳۷۰ ضرب و در بازار توزیع شد، سکه تمام طرح قدیم نیز در بازار موجود است. هم‌اکنون قیمت سکه طرح قدیم ارزان‌تر از سکه طرح امامی است. اما علت اختلاف قیمت سکه طرح قدیم و جدید چیست؟ پاسخ کوتاه به این پرسش تقاضای پایین خریداران است. تا چند وقت پیش نرخ این دو سکه در بازار آزاد به هم نزدیک بود.
اما رفته‌رفته تقاضا برای خرید سکه طرح قدیم کاهش پیدا کرد و در نتیجه تفاوت قیمت آنها نیز بیشتر شد. این شکاف باعث شده تا سکه طرح قدیم، بسیار کمتر از سابق در بازار نقش بازی کند و به‌نوعی در حال خارج شدن از چرخه خرید و فروش بازار سکه باشد. با اینکه سکه طرح قدیم همچنان ارزشمند است؛ اما وضعیت آن هم به‌دلیل قدیمی بودن این سکه و هم به‌دلیل افت تقاضا به‌صورتی است که تمایل افراد به سرمایه‌گذاری و پس‌انداز برای خرید آن کاهش یافته است.
مورد بعدی که باعث کمتر بودن قیمت سکه طرح قدیم است، حباب قیمتی آن است. معمولا حباب سکه طرح جدید بسیار بالاست و همین موضوع، قیمت آن را به یک باره بسیار بیشتر از سکه قدیم نشان می‌دهد. همچنین کم بودن نقدینگی بازار یکی از علل تفاوت قیمت بین سکه طرح قدیم و جدید است.
آیا سکه طرح قدیم بخریم؟
همان‌طور که اشاره شد، تفاوت این دو سکه در ظاهر و سال ضرب آنها است. با اینکه هر دوی این سکههای بهار آزادی وزن و عیاری مشابه دارند اما قیمت و ارزش یکسانی ندارند. این اختلاف در ابتدا چیزی حدود ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ تومان بود. اما در سال‌های اخیر شکاف بین ارزش سکه طرح قدیم و سکه امامی افزایش پیدا کرده است.
در نتیجه، بسیاری از افراد سکه طرح جدید را برای سرمایه‌گذاری ترجیح می‌دهند. تصمیمی که منطقی به نظر می‌رسد. با این‌همه سکه طرح قدیم همچنان ارزشمند محسوب میشود و می‌تواند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری باشد. این قطعات با اینکه در مقایسه با سکههای امامی ارزان‌تر معامله میشوند؛ اما همچنان دارای ارزش معامله هستند.
البته برای انتخاب سکه طرح قدیم به عنوان سرمایه‌گذاری، باید هدف و استراتژی مالی خودتان را در نظر بگیرید. سکه طرح قدیم قیمت کمتری در مقایسه با سکههای طرح جدید دارد و برای افرادی که سرمایه کمتری در اختیار دارند، مناسب است. اما چون تقاضا برای این سکهها کم است، سوددهی آن هم زیاد نیست. پیشنهاد می‌کنیم برای خرید این نوع سکه به موارد زیر توجه داشته باشید:
- قیمت کمتر و مقرون به صرفه: سکه طرح قدیم به دلیل کمتر بودن قیمت، برای افرادی که سرمایه کمتری دارند، مناسب است.
- عیار و ارزش بالا: سکه طرح قدیم هم مانند سایر سکهها با عیار 900 ساخته شده است و شبیه به سکههای طرح جدید هستند. به همین دلیل گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری هستند.
- نقدشوندگی کمتر: سکه طرح قدیم تقاضای کمتری در مقایسه با سکههای طرح جدید دارد و به همین دلیل نقدشوندگی آن کمتر است.
- مناسب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت: در صورتی که قصد دارید سکه را تا مدت‌ها نگه دارید و قصد فروش زودهنگام آن را ندارید، سکه طرح قدیم می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
- کم ریسک و مطمئن: در بازاری که روز به روز قیمت‌ها تغییر می‌کنند، سکه طرح قدیم می‌تواند انتخابی خوب برای مقابله با تورم و حفظ سرمایه باشد.
مزایا و معایب سرمایه گذاری در سکه طرح قدیم
به طور کلی مزایا و معایب سرمایه گذاری در سکه طرح قدیم شامل موارد زیر است.
مزایای خرید سکه طرح قدیم
- قیمت مناسب‌تر
- ارزش طلایی معادل با سکههای طرح جدید
- مناسب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت و کلکسیون
- حباب قیمتی کم
- سپری برای مقابله با تورم
معایب سرمایه گذاری در سکه طرح قدیم
- نقدشوندگی کمتر
- تقاضای کمتر در بازار
- عدم تمایل برخی از فروشندگان به خرید آن
- برای سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت مناسب نیست
- امکان وجود برخی سکههای تقلبی طرح قدیم
چگونه می‌توان از اصالت سکه طرح قدیم مطمئن شد؟
برای این که از اصالت سکههای طرح قدیم مطمئن شوید، بهتر است به موارد زیر توجه کنید:
- در ابتدا برای خرید انواع سکه و به خصوص سکه طرح قدیم به فروشنده معتبر مراجعه کنید.
- همچنین میتوانید روی وکیوم و بسته‌بندی سکه، هولوگرام مربوط به اصالت آن را مشاهده کنید.
- رنگ سکه نیز مهم است. سکه باید طلایی باشد، نه زرد. همچنین سفیدی یا رنگ سبز در آن به چشم نخورد.
- به وزن وکیوم سکه نیز توجه کنید. وزن سکه تمام بهار آزادی بانکی به طور جداگانه بین 8.132 تا 8.137 است. همچنین وزن نیم سکه 4.06، وزن ربع سکه 2.03 و سکه یک گرمی، 1.01 گرم است.
- مورد بعدی که می‌توان از اعتبار سکه مطمئن شد، بررسی کیفیت ضرب سکه و تمیز بودن حک روی آن است. کیفیت وکیوم سکه نیز یکی دیگر از فاکتورهای اعتبار سکه است. همچنین مطالعه مقالاتی مانند تشخیص سکه طلا اصل از تقلبی نیز می‌تواند مفید باشد.
- همچنین می‌توان به قطر سکه نیز توجه کرد. اندازه قطر انواع سکه به ترتیب زیر است:
- سکه ربع بهار آزادی: 16 میلیمتر
- نیم سکه بهار آزادی: 19 میلیمتر
- تمام بهار آزادی: 22 میلیمتر
قیمت سکه طلا
یکی از موارد بسیار مهم در خرید سکه قیمت سکه است. برای مشاهده قیمت سکه میتوانید به صفحه قیمت سکه (قیمت لحظه ای) مراجعه کنید.
جمع‌بندی
در این نوشته به این پرسش جواب دادیم که سکه طرح قدیم چیست و چه تفاوت‌هایی از لحاظ ظاهری و قیمتی با سکه طرح جدید دارد؟ آیا هنوز سؤالی برای شما پیش آمده است؟ آن را با ما در میان بگذارید. ما در سامانه طلاین کنار شما هستیم تا بهترین راه‌های سرمایه‌گذاری در طلا را یاد بگیرید و بتوانید دانش خود را از بازار طلا بالاتر ببرید. در نتیجه به راحتی میتوانید در طلاین با خرید طلای آب‌شده، سرمایه گذاری مطمئن و با ریسک کمی را تجربه کنید.
سوالات متداول
1. تفاوت سکه طلای طرح قدیم و جدید چیست؟
بزرگترین تفاوت سکه طرح قدیم و جدید سال ضرب آنهاست. سکههای طرح قدیم از سال ۱۳۵۹ تا سال ۱۳۷۰ ضرب میشدهاند و به سکههایی که پس از آن ضرب شدند سکه طرح جدید میگویند.
2. سکه طرح جدید چه تفاوتی با سکه امامی دارد؟
سکه امامی درواقع نام دیگر سکه طرح جدید است و این دو با یکدیگر هیچ تفاوتی ندارند.
3. ربع سکه قبل 86 چیست؟
ربع سکه قبل 86، ربع سکههایی هستند که در هر سالی که تولید میشدند، تاریخ همان سال مثلا 1384 روی آنها حک میشد. اما از سال 1386 به بعد، همه سکههای جدیدی که تولید میشوند، با حکِ 1386 ضرب میشوند. ربع سکه قبل 86 از لحاظ اندازه، وزن، عیار و … فرقی با سکههای بعد از آن ندارند. گاهی اوقات این سکهها ارزش پولی و تاریخی بیشتری نسبت به سکههای جدید دارند. زیرا سختتر در بازار پیدا میشوند.
4. عیار 900 در سکه های طرح قدیم به چه معناست؟
عیار 900 بدین معنی است که 90 درصد سکه شامل طلای خالص و 10 درصد آن فلزات دیگر است.
5. چرا قیمت سکه های طرح قدیم از سکه های طرح جدید کمتر است؟
چون این سکهها تقاضای کمتری در بازار دارند و در معاملات کمتر حضور دارند. در نتیجه قیمت آنها کمتر است.
6. آیا سکه امامی، طرح قدیم محسوب می شود؟
خیر سکه امامی سکه طرح جدید است که از سال 1370 به بعد توسط بانک مرکزی ضرب میشود.
7. آیا نیم سکه طرح قدیم هنوز معامله میشود؟
بله سکههای طرح قدیم از ربع سکه تا سکه تمام همگی هنوز هم در بازار وجود دارند و معامله میشوند.
8. تاریخ ضرب سکههای طرح قدیم تا چه سالی است؟
سکههای طرح قدیم سکههایی هستند که از سال 1358 تا 1370 ضرب شدهاند.
طلا همیشه طلاست
قدیم و جدید نداره
ولی روی کارت های بسته بندی سکه تاریخ انقضا داره
چقدر احمق هستند که مردن رو احمق فرض میکنن
ممنون از به اشتراک گذاشتن دیدگاهتان. درسته که طلا ذاتاً ارزش خود را حفظ می‌کند و از گذشته تا به امروز در بسیاری از فرهنگ‌ها به‌عنوان یک دارایی باارزش شناخته میشود. اما درباره کارت‌های بسته‌بندی سکهها، تاریخ انقضا معمولاً به دلیل شرایط قانونی، مالیاتی یا استانداردهای مربوط به صنعت طلا درج میشود. این تاریخ انقضا به خود طلا ارتباطی ندارد و بیشتر به فرآیندهایی مانند فروش یا اعتباردهی سکهها مربوط میشود.
در نهایت، هدف از این نوع سیاست‌ها، رعایت قوانین و شفافیت در معاملات است، نه به‌چالش کشیدن عقلانیت مردم. اگر سوال یا نگرانی خاصی دارید، خوشحال می‌شوم بیشتر کمک کنم.